فرسودگی شغلی نوعی پاسخ به عوامل پر فشار موجود در محیط کار می باشد که باعث تغییراتی در نگرش و رفتار های فرد می شود. ممکن است این عارضه با انواع علائم مشکلات سلامت روحی و فیزیکی نیز همراه گردد. اگر از راه های مقابله با فرسودگی شغلی استفاده نشود، می تواند منجر به اختلال در عملکرد فرد در زندگی روزانه شود.
عوامل ایجاد کننده فرسودگی شغلی
ناآشنا بودن افراد با اهداف سازمان و قابل درك نبودن اين اهداف براي آنان
سخت و غير قابل انعطاف بودن برنامه ها، قوانين و مقررات و آيين نامه ها
ناسالم بودن شبكه های ارتباطی در سازمان و فقدان ارتباط های دوطرفه و از پايين به بالا در سازمان
بی توجهی مدیران به امور كاركنان
شيوه های مديريت و رهبری
علل فرسودگی شغلی
علل فرسودگی شغلی ناشی از کار:
احساس می کنید که کنترل کمی روی کار خود دارید یا اصلا کنترل ندارید
عدم قدردانی یا پاداش برای کار خوب
انتظارات شغلی نامشخص یا بیش از حد
انجام کار هایی که یکنواخت یا بدون چالش هستند
کار در محیط آشفته یا فشار قوی
فرسودگی شغلی ناشی از سبک زندگی:
کار زیاد، بدون زمان کافی برای معاشرت یا استراحت
فقدان روابط نزدیک و حمایتی
به عهده گرفتن مسئولیت‌های زیاد، بدون دریافت کمک کافی از سوی دیگران
نداشتن خواب کافی
ویژگی های شخصیتی:
تمایلات کمال‌گرا، هیچ چیز هرگز به اندازه کافی خوب نیست
نگاه بدبینانه به خود و جهان
نیاز به کنترل، عدم تمایل به تفویض اختیار به دیگران
چگونه فرسودگی شغلی را تشخیص دهیم؟
یکی از مواردی که مدیران به آن توجه ندارند، حضور کارکنان توانمندی است که به خاطر تعهد و وظیفه شناسی، ساعات فوق العاده زیادی را با تمام توان مشغول به کار هستند و به دلیل ابراز حسن انجام کار و لیاقت، دائما مسئولیت های بیشتری بر دوش آن ها می گذارند و ناخواسته باعث از دست دادن نیروی کاری ماهر و کاردان می شوند.
به طور کلی و بنا به گفته محققین میو کلینیک (Mayo Clinic)، یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه‌های علوم پزشکی امریکا، فرسودگی شغلی و کاهش میل و رغبت افراد به کار، به دلیل ساعات پرفشار کاری و ایجاد خستگی های بیش از اندازه روانی، جسمی و هیجانی است. این فرد دیگر شور و نشاطی برای انجام فعالیت حرفه ای خود ندارد، احساس بی کفایتی و توخالی بودن می کند و متاسفانه اغلب اوقات تنبل و بی مسئولیت تلقی می شود.
راه های مقابله با فرسودگی شغلی چیست؟
کاهش بهره وری:
طبق تحقیقات میان سلامت و بهزیستی کارمندان و بهره وری آن ها در محیط کار یک همبستگی مثبت دو طرفه وجود دارد که منجر به بهبود عملکرد، بهره‌وری و کیفیت کار ایشان می‌گردد. بنابراین هر کسب وکاری که به دنبال موفقیت، رشد و توسعه خود است باید روی رفاه و شادی کارمندان خود سرمایه گذاری کند چرا که این دو مقوله بسیار به هم وابسته هستند.
نرخ بالای تغییر کارمندان:
کاهش بهره‌وری و ترک شغل کارمندان ارزشمند هزینه های بسیاری روی دست مدیران خواهد گذاشت. مطالعات نشان می‌دهد ۹۵ درصد از مدیران منابع انسانی، آن را بزرگ ترین تهدید برای حفظ نیروی کار می دانند. متاسفانه بیشتر مدیران از بهترین کارمندان خود بیش از حد کار می کشند و به بهزیستی آن‌ها توجهی ندارند.
در نتیجه، بهترین کارمندان احتمال بیشتری دارد که با معضل فرسودگی شغلی درگیر شده و کارشان را ترک کنند. نرخ بالای گردش کارمندان روی بهره‌وری کل نیروی کار تأثیر دارد و هزینه زیادی برای کسب و کار ها به همراه دارد. بعلاوه کسب و کار در معرض ریسک از دست دادن استعداد های خود قرار می گیرد.
تاثیرات منفی روی سلامتی:
مدیران باید بپذیرند که عدم تناسب حجم کاری با توانایی کارمند او را بیمار می‌کند و اثرات منفی فیزیکی و روانی دارد. در همین راستا دولت ایالات متحده بودجه سالانه ای معادل ۱۲۵ میلیارد دلار برای پوشش دادن هزینه های مراقبت های بهداشتی مربوط به مشکلات روانی و فیزیکی کارمندان تعیین می کند.
این مبلغ تقریباً ۸ درصد از بودجه ملی بهداشت است. استرس ناشی از کار کردن شدید ممکن است منجر به بیماری روانی، اضطراب و سایر بیماری های جدی مثل مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی و حتی مرگ در کارمندان شود. در برخی مشاغل که فرسودگی شغلی منجر به عدم تمرکز می شود می تواند مشکلاتی حین کار نیز برای کارکنان به وجود می آورد. برای مثال اپراتورهای برخی دستگاه ها یا کارکنان آشپزخانه ها که در صورت حواس پرتی ممکن است آسیب های جبران ناپذیری ببینید.
پیشگیری از فرسودگی شغلی
ساعت کاری مناسب
ساعات كاري مشخص و مناسبي داشته باشيد. كار كردن بيش از حد ساعات مشخص شده يا كار در روز هاي تعطيل موجب فرسودگي شغلي می شود. توجه کنید که نباید میزان کاری که کارمندانتان می‌توانند انجام دهند را خیلی دست بالا بگیرید. به این معنی که اگر کارمندی دارید که نسبت به سایر همکارانش دو برابر سریع‌تر کار می‌کند، نباید وظایف او را دو برابر کنید.
برنامه ریزی برای ساعات کاری
برای مقابله با فرسودگی شغلی برنامه ريزي براي ساعات كاري داشته باشيد. تقريبا 1 ساعت میان ساعات کاری برای پياده روي، انجام حركات كششي و غذا خوردن در نظر گرفته شود.
توجه به اشتیاق کارمندان
به عنوان يك كارفرما براي جلوگيري از فرسودگي شغلي كاركنان، به هر فردي كاري را واگذاري کنید که اشتياق بيشتري نسبت به آن دارد.
تشخیص فرسودگی شغلی دشوار است و همچنین این مسئله خود به خود از بین نمی رود و بهتر نمی شود. شناسایی فرسودگی شغلی و پرداختن به آن، نیاز به فکر و تلاش آگاهانه دارد. اگر برخی از این نشانه ها را تجربه می کنید این باید یک هشدار برای شما باشد که در مسیری خطرناک قرار دارید.
مدتی وقت بگذارید تا میزان استرس را در زندگی خود ارزیابی کرده و قبل از اینکه دیر شود روش هایی برای کاهش آن ها بیابید. فرسودگی مثل آنفولانزا نیست و بعد از چند هفته از بین نمی رود مگر اینکه تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنید.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران