بهترین تعریف عزت نفس را «موریس روزنبرگ» و «ناتانیل براندن» ارائه کرده‌اند. روزنبرگ در کتاب «جامعه و عزت نفس در جوانان» می نویسد عزت نفس، ایمان داشتن فرد به ارزش کلی خودش است که در نهایت یک ویژگی خاص آن فرد به حساب می آید که هرچند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد، تغییر دادن آن بسیار سخت است.
عزت نفس بالا سبب می شود که شما هنگام مواجه با مشکلات واقعیت را بپذیرید و به جای دلسوزی برای خود یا تسلیم شدن، علت ناکامی خود را پیدا کنید. براندن بیان می‌کند که افزایش عزت نفس نه تنها سبب بهتر شدن عملکرد شما را در زندگی می شود بلکه به درمان برخی از بیماری ها نیز کمک می کند.
ساده ترین و البته کامل ترین تعریف از عزت نفس این است که شما نسبت به توانایی خود چه احساسی دارید و آیا خودتان را ارزشمند و قابل احترام می دانید یا نه. عزت نفس یکی از مهم ترین و در عین حال قدرتمند ترین ابعاد وجود هر فردی را نشان می دهد. به همین دلیل آموزش راه های افزایش عزت نفس و تقویت این ویژگی برای همه افراد در هر سن و جایگاهی بسیار مهم است.
راه های افزایش عزت نفس
اولویت داده به خود:
اولویت دادن به خود و سپس اولویت بندی کار ها از جمله راه های افزایش عزت نفس در زندگی است. به این معنی که شما باید در ابتدای هر کاری، ارزشمندی و راحتی خود را در نظر بگیرید و سپس به انجام آن مشغول شوید. فراموش نکنید که اولویت دادن به خود با خودخواهی متفاوت است و نباید در به کار بردن آن زیاده روی کنید.
مهربانی با خود:
اگر می خواهید راه های افزایش عزت نفس را به درستی طی کنید، بهتر است با خودتان مهربان باشید. خود شفقتی یکی از مهم ترین مهارت هایی است که همه افراد باید آن را بیاموزند و در خود تقویت کنند. زمانی که مهربانی با خود را تمرین می‌کنید، می توانید تغییر را در خودتان و حتی مثبت شدن نتیجه کارهایتان احساس کنید.
تعیین ارزش های خود:
یکی از مهم ترین راه های افزایش عزت نفس تعیین دقیق ارزش‌های شخصی است. بنابراین بهتر است اقدامات تصادفی یا از روی حدس و گمان را کنار گذاشته و دقیقا ارزش هایی را برای کار ها یا زندگی خود تعیین کنید. به این صورت، آنچه در ابتدای هر فعالیتی برای شما مهم جلوه می‌کند، عزت نفس و حس ارزشمندی شما در زندگی است.
پذیرش شکست:
باید این موضوع را بپذیرید که شکست برای همه افراد وجود دارد و بخشی از زندگی عادی و طبیعی هر فردی است. بنابراین یکی از راه های افزایش عزت نفس این است که شکست را در کار های خود بپذیرید و با مشاهده یک شکست در کار خود احساس بی‌کفایتی نکنید.
به یاد داشته باشید که حتی موفق ترین افراد هم در کار های خود شکست می خورند و این اتفاق هیچ ربطی به ارزشمندی این افراد ندارد.
نادیده گرفتن افکار مزاحم:
افکار مزاحم می توانند شما را از نظر روحی، به یک فرد ضعیف و شکننده تبدیل کنند. بنابراین یکی از راه های افزایش عزت نفس در زندگی نادیده گرفتن این افکار است. زمانی که افکار مزاحم، سرزنشگر و پرتوقع را از خود دور می‌کنید، فضا را برای ارزشمند تر شدن خود فراهم می کند.
شاید در ابتدا دور کردن این احساسات آزار دهنده، برایتان دشوار باشد. اما به مرور، حس مثبت و تغییرات جزیی مفیدی که از آن ها می بینید، برایتان لذت بخش خواهد بود.
عزت نفس از عوامل بیرونی نشات می گیرد یا عوامل درونی؟
این مقوله متأثر از هر دوی عوامل درونی و بیرونی است. منظور از عوامل درونی، عواملی است که از درون نشات می‌گیرد یا خود شخص آن را ایجاد می کند، مثل نقطه نظر ها، باور ها، اعمال یا رفتار. و عوامل بیرونی همان عوامل محیطی هستند مثل پیام هایی که به صورت کلامی و غیر کلامی انتقال پیدا می کنند و تجربه هایی که علت آنها والدین و آموزگاران و رسانه ها و … هستند. بنابراین باید در مورد هر دو این موضوع دقت نظر بسیار زیادی داشت.
تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس چیست؟
برخی افراد تصور می کنند که عزت نفس و اعتماد به نفس یکسان هستند و تفکیکی را میان آنها قائل نمی شوند. درحالی‌که عزت نفس و اعتماد به نفس دو مقوله جدا از هم هستند که وجود هر دو آن ها برای سلامت روان ضروری و مهم است.
برای آن که تفاوت میان این دو ویژگی را به‌خوبی بدانید، آن را با یک مثال برای ما توضیح می‌دهیم.
تصور کنید که یک فعالیت نسبتا سخت را انجام داده‌اید و در آن بسیار موفق ظاهر شده‌اید. در پایان کار، اعتماد به نفس شما در جایگاه خوبی قرار می گیرد. اما اگر خودتان را لایق این موفقیت ندانید و حس ارزشمندی درباره آن نداشته باشید، عزت نفس شما تامین نخواهد شد.
در واقع می توان گفت که اعتماد به نفس و عزت نفس به دنبال هم می آیند و در عین درهم تنیده بودن، مستقل از یکدیگر اهمیت و کاربرد دارند. بنابراین هر فردی می بایست با آموختن راه های افزایش عزت نفس این ویژگی را در خود تقویت کرده و پرورش دهد.
نشانه های عزت نفس پایین
داشتن دید منفی نسبت به خود
عدم توانایی در ابراز نیاز ها و خواسته ها
ترس شدید از شکست خوردن در کار ها
خود سرزنشگری و خود انتقاد گری زیاد
اهمیت داشتن بیش‌ازحد بازخورد های منفی دیگران برای فرد
توجه افراطی به نقاط ضعف خود
اضطراب زیاد و احساس شرم بی دلیل
چگونه کمک بگیریم؟
راه های افزایش عزت نفس همراه با کمک و راهنمایی یک روانشناس یا درمانگر متخصص و معتمد هموارتر خواهد بود. بنابراین در این مسیر به فردی نیاز دارید که شما را در همه کارها و انتخاب هایتان راهنمایی و همراهی کند.
برای انتخاب بهترین مرکز روانشناسی و مشاوره فردی، بهتر است از روش جست و جوی اینترنتی کمک بگیرید. با جست و جو در اینترنت می توانید لیستی از بهترین مراکز روانشناسی و مشاوره را مشاهده کنید و با بررسی پیشینه و رزومه آن ها بهترین مرکز را انتخاب کنید.
فراموش نکنید که در این مسیر بهتر است رزومه کاری و تحصیلی درمانگران را به طور دقیق بررسی کنید.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران