رابطه بین شادی و سلامتی

ارتباط شادی و سلامتی یک ارتباط جدایی ناپذیر است. در باور اکثریت افراد نیز سلامتی و شادی دو ستون اصلی یک زندگی خوب هستند. این دو مقوله بیشتر از آن‌چه که تصور می کنید، به هم گره خورده‌اند. از این رو درک وابستگی آن‌ها چندان کار ساده‌ای نیست. اما شکی در این نیست ارتباط شادی و سلامتی بسیار قوی و استوار است.

طبق نظر دانشمندان مختلف، تأثیر مستقیم شادی بر سلامت انسان را نمی توان انکار کرد. آنچنان که از تحقیقات به عمل آمده متوجه می شویم این است که نوع شادمانی می‌تواند تامین‌کننده تاثیرات مثبت یا منفی آن باشد. در صورتی که ما فکر می کنیم شاد بودن به هر روش که باشد ما را از نظر روحی سالم تر و خوشبخت تر می کند.

شادی حالتی هیجانی است که منجر به سرزندگی، چالاکی، رضایت مندی و علاقه مندی در افراد جامعه می شود. به اعتقاد روانشناسان، شادکامی دارای سه جزء اساسی است: هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی.

دکتر فریدمن، روان درمانگر بیمارستان پرسبیترین ویل بورنر نیویورک، می گوید: ارزیابی شادی سخت بوده اما تشخیص آن آسان است، در واقع محققان دریافتند که برخورداری از کار خلاقانه و هدفمند جهت انجام دادن کار، فاکتور کلیدی در شادی است. اما شرکت کنندگان به سرعت بر روی اهمیت ایجاد تعادل در کار و تعهدات شخصی تاکید کردند.

دانشمندان معتقدند تاثیر احساس و شادمانی در ژن‌ها مشهود است و می‌توان حتی نوع شادی‌ها را در تاثیری که روی ژن‌ها می‌گذارند، مشاهده کرد. در واقع شادمانی که شما از ارضای خود و لذت سریع دریافت می کنید (مثلاً خوردن غذای خوشمزه ای که دوستش دارید یا خریدن پیراهن مورد علاقه تان) تاثیراتی فیزیکی روی ژن‌های شما می‌گذارد اما این تاثیرات مشابه آن چیزی است که احساساتی مانند افسردگی و استرس روی آنها می‌گذارد.

رابطه بین شادی و سلامتی

حفاظت از قلب

شاد بودن و احساس خوشبختی کردن ممکن است از قلب شما منشا نگیرد اما تاثیرات بسیار خوبی را بر آن به جا می گذارد. به عنوان مثال در تحقیقی که در سال ۲۰۰۵ برای ارزیابی میزان شادی افراد مختلف انجام شد مشخص شد که افراد شاد در این آزمون دارای ضربان قلب کمتر و فشار خون بهتری بودند. این عوامل باعث سلامتی و احساس بیشتر خوشبختی می شود.

همچنین تحقیقات نشان داده است که بین شاد بودن و خوشبختی با سلامتی قلبی و روحی ارتباط مستقیم وجود دارد.  این ارتباط بر روی ضربان قلب تاثیر می گذارد و در نهایت خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. به عنوان مثال در این تحقیقات گفته شد افرادی که دارای احساسات شادی کمتری هستند بیشتر به بیماری عروق کرونری قلب دچار می شوند اما افرادی که احساس شاد بودن بیشتری داشتند خطر ابتلای این بیماری در آن ها به حداقل ممکن رسیده است.

کاهش استرس

داشتن استرس، دلهره و اضطراب نه تنها از نظر روانشناختی به سلامت جسمی و روحی بدن آسیب می زند بلکه باعث ایجاد تغییرات بیولوژیکی و همچنین افزایش بیش از حد دفشار خون می شود. در این مورد تحقیقاتی بر روی یک سری شرکت کنندگان انجام شد.

بدین صورت که افراد بیش از ۳۰ بار در روز میزان شاد بودن خود را ارزیابی می کردند و در نهایت مشخص شد که افراد شادتر ۲۳ درصد هورمون کورتیزول کمتری نسبت به افراد با شرایط عادی دارند. همچنین آزمایشی دیگر در سال ۲۰۰۹ به همین شیوه برای ضربان قلب و با استفاده از دستگاه الکتروکاردیوگرام (EKG) انجام گرفت و در نتیجه این آزمایش ضربان قلب افراد شادتر در شرایط استرس زا به سرعت بهبود پیدا می کرد.

تقویت سیستم ایمنی

آزمایشی در سال ۲۰۰۳ در این باره انجام شد. آزمایش این گونه بود که ۳۵۰ نفر از افراد بزرگسال به طور داوطلبانه در معرض سرماخوردگی قرار گرفتند (خسارت ناشی از این بیماری برای متقاضیان جبران شد). از این ۳۵۰ نفر برای یک گروه شرایط شاد و مثبت  فراهم شد و برای گروهی دیگر هیچ اقدامی صورت نگرفته بود.

بعد از ۹ روز قرنطینه مشخص شد که گروه اول که دارای شرایط شاد و مثبت بودند کمتر دچار سرماخوردگی شدند و آن دسته از افرادی که دارای شرایط عادی بودند بیشترین ابتلا را به سرماخوردگی داشتند. همین آزمایش با استفاده از واکسن هپاتیت ب در سال ۲۰۰۶ بر روی دو گروه با شرایط گفته شده انجام شد که همین نتایج را به همراه داشت. از این رو می توان گفت شادی سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

کاهش احساس درد

به معنای واقعی کلمه می توان گفت افرادی که دچار ناراحتی بیشتر هستند دارای درد های بیشتری نیز خواهند بود. اما در مقابل افراد شاد تر درد کمتری را تحمل می کنند. در مطالعه ای که سال ۲۰۰۱ انجام شد از افراد خواستند تجربیات خود را هنگام مطالعه طولانی ارزیابی کنند و پس از ۵ هفته نتیجه را اعلام کنند. طبق نتیجه اعلام شده افرادی که در حالت شادتر و شرایط مثبت مطالعه می کردند از لحاظ روحی و جسمی کمتر دچار خستگی یا درد شدند اما افرادی که در حالت ناراحتی و شرایط منفی مطالعه خود را انجام می دادند دچار درد هایی مثل سردرد و حتی کشیدگی عضلانی می شدند. 

مطالعه دیگر در سال ۲۰۰۵ که بر روی زنان انجام شده بود نشان داد که احساسات مثبت و شاد بودن در زنانی که به طور مثال به بیماری آرتروز دچار بودند باعث شده بود که سریعتر بهبودی خود را بدست بیاورند. در نقطه مقابل زنانی که در شرایط سخت و با احساس ناراحتی این بیماری را داشتند، روند بهبودی کند تری تجربه کردند.

آیا غذاهای به‌خصوص می‌توانند شادی را تقویت کنند؟

امروزه نتایج تحقیقات، به ارتباط مهمی بین دستگاه گوارش و مغز دست یافته‌اند. غذاهای خاصی مانند ماهی، که سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است، و گیاهانی که سرشار از فیبر هستند، می‌توانند میکروب‌های روده را که به سلامت روان کمک می‌کنند، تقویت کنند.

چرا بعد از ورزش احساس شادی می‌کنم؟

ورزش بدن را به تولید اندورفین  و انکفالین، هورمون‌های کاهندهٔ درد و تقویت کنندهٔ لذت، وادار می‌کند. این مواد شیمیایی مسئول احساس سرخوشی پس از دویدن هستند. به علاوه، ورزش تمرکز ما را از نگرانی‌های روزمره و صحبت‌های آسیب‌رسان دور کرده و ما را به گذراندن وقت در بیرون از خانه یا با دیگران هدایت می‌کند.

کسب مهارت های جدید در زندگی را می توان یکی دیگر از عادت های مثبت برای سبک زندگی بهتر دانست. افراد می توانند در زندگی خودشان با کسب مهارت های تازه در زمینه های  مختلف باعث تقویت روحیه شاد بودن در خودشان شوند. در نهایت سلامت خود را نیز تقویت می کنند.

به طور کلی مهارت های زندگی یعنی کسب یک سری توانایی ها برای مقابله با چالش های مختلف که در زندگی ممکن است برای هر فرد به وجود بیاید. اما هر فرد در زندگی خود ممکن است کسب یک سری مهارت ها را ضروری و کسب مهارت های دیگر را غیر ضروری بداند.