راه‌های آموزش مسائل جنسی به کودکان

آموزش مسائل جنسی به کودکان یکی از موارد مهمی است که والدین باشد به آن توجه کنند. تربیت جنسی کودک و آگاهی از راه‌های آموزش مسائل جنسی به کودکان یکی از مهم‌ترین بعد‌های فرزندپروریه که واقعاً می‌بایست بهش اهمیت داد. کنجکاوی جنسی کودکان و مسائلی که درباره اون مطرح می‌کنن، بخشی از فرایند رشد اون‌هاست و ندادن پاسخ درست و علمی بهشون می‌تونه آسیب‌های روانی زیادی رو به اون‌ها وارد کنه. متأسفانه با وجود گسترش اطلاعات و روابط بین افراد، همچنان والدینی وجود دارن که درباره تربیت جنسی و اهمیت اون نمی‌ دانند.

تربیت جنسی یعنی چه؟

برخلاف گسترش اطلاعات و روابط بین افراد، همچنان والدینی وجود دارند که درباره تربیت جنسی و اهمیت آن نمی‌دانند. واژه تربیت به معنای رشد تدریجی و متناسب با استعداد افراد است. زمانی که از تربیت جنسی صحبت می‌کنیم، هدف ما رشد تدریجی و هماهنگ با استعداد‌ها و توانمندی‌های ذهنی کودک است که در حوزه مسائل جنسی انجام می‌گیرد.

تعاریف گوناگونی درباره تربیت جنسی وجود دارد که برخی آن را به این صورت تعریف می‌کنند: «انتقال اطلاعات و مسائل جنسی به معنای تربیت جنسی است. » از این منظر می‌توان تربیت جنسی هر فرد را به معنای آموزش نیاز‌های جنسی در جهت استفاده صحیح آن، تعریف کرد.
اما برخی دیگر تربیت جنسی را با آموزش مسائل جنسی و حوزه‌های مرتبط با آن متفاوت می‌دانند. این عده تربیت جنسی را به معنای پرورش رشد غریزه جنسی فرد در جهت استفاده صحیح از این غریزه و جلوگیری از انحرافات و لغزش‌ها می‌دانند.
به نظر می‌رسد که بهترین تعریف از تربیت جنسی کودک نیز تعریف دوم باشد. به این معنی که در کنار انتقال اطلاعات و مفاهیم باید روش‌های صحیح رشد غریزه جنسی را هم به کودک آموزش داد تا در مسیر درست و به دور از انحراف با آن روبه‌رو شود.

فضای آموزش در حوزه تربیت جنسی

مهم‌تر از اطلاعاتی که به کودک داده میشه، فضایی که اطلاعات جنسی داده میشه اهمیت داره. اگر این اطلاعات در خانواده و در کنار پدر و مادر و در فضایی امن و همراه با محبت و عشق باشه، راهگشای آینده کودکه. اما زمانی‌که کودک این اطلاعات رو تو فضای همکلاسی‌ها و دوستان همسن به‌دست می‌آره، اکثراً مملو از شوخی و تمسخر، جنسیت‌زده، و گره خورده به اصل لذته.
اون چیزی که مهمه اینه که موضوعات جنسی تو ذهن کودک به چه‌چیز گره خورده. آیا به عشق، تعهد، مادری و پدری، مسئولیت و یک امر جدی و مهم گره خورده یا اینکه به‌شوخی، لذت، بی‌تعهدی و خوشگذرانی لحظه‌ای گره خورده. تعیین این موضوع به‌فضایی بستگی داره که کودک با موضوعات جنسی روبرو میشه.

خوب طبیعتا نوع تربیت جنسی کودکان در خانواده‌ها بر اساس فرهنگ، قوم، نژاد، مذهب و حتی باور‌های خرافی متفاوته. به همین خاطر، بعضی از خانواده‌ها به‌دلیل بد و پنهانی دونستن موضوعات جنسی ترجیح می‌دن وجود هرگونه موضوعات جنسی رو انکار کنن. این رفتار والدین باعث‌می‌شه کودک حتی تو سنین بسیار پایین درک‌کنه که موضوعات جنسی چیزی نیست که بشه دربارش به‌راحتی صحبت کرد.

به‌همین دلیل تربیت جنسی کودکان در این خانواده‌ها ارادی و آگاهانه صورت نمی‌گیره و کودک بر اساس اون چیزی که از تلویزیون و سریال‌ها، دوستان و همکلاسی‌ها و محیطی که نگاهی کاملاً نادرست و غیرمعتبر نسبت به مسائل جنسی ارائه می‌دن، آموزش جنسی می‌بینه. و در این حالت مسلماً نمی‌شه‌امید داشت موضوعات جنسی به‌موضوعات خوبی گره بخوره.
گاهی خانواده‌ها از ترس آنکه اطلاعات غلط و ناقص به‌کودک بدن یا از ترس اینکه اگه به‌شیوه درستی به کودک اطلاعات ندن، باعث انحراف یا تحریک جنسی کودک میشن، از این کار دوری می‌کنن. درسته که لازمه والدین درباره نحوه تربیت جنسی کودکان آموزش ببینن، اما نکته مهم اینه که حتی اگر والدین تو تربیت جنسی کودکان خوب عمل نکنن، خیلی بهتر از اینه که این کار رو به محیط، دوستان و رسانه‌ها بسپارن که مسلماً نگرشی که درباره موضوعات جنسی دارن، فقط بر اساس اصول دیگه‌ای بیان شده که از نگرشی که شما تمایل‌دارین به کودکتون آموزش بدین، احتمالاً خیلی فاصله داره.

چالش‌ها و ترس‌های والدین برای آموزش مسائل جنسی

ترس از آموزش دادن نادرست:

بسیاری از والدین نگران هستند که اطلاعات نادرست یا ناقصی به کودکان خود منتقل کنند و این موضوع به سوءتفاهم‌هایی منجر شود.

نگرانی از بحران‌سازی موضوع:

برخی والدین می‌ترسند که با آموزش مسائل جنسی، کودکانشان را به طرف این موضوعات جلب کنند و به جای آگاهی، کنجکاوی زودرس ایجاد شود.

ترس از واکنش منفی جامعه:

در بسیاری از فرهنگ‌ها، صحبت در مورد مسائل جنسی هنوز هم یک تابو محسوب می‌شود و والدین نگران واکنش منفی دیگران به آموزش این موضوعات به فرزندانشان هستند.

ندانستن چگونگی شروع:

بسیاری از والدین نمی‌دانند چگونه و از کجا باید آموزش مسائل جنسی را شروع کنند و این ندانستن موجب سردرگمی و تردید آن‌ها می‌شود.

ترس از سوالات پیچیده:

والدین ممکن است نگران باشند که نتوانند به سوالات پیچیده و دشوار کودکان پاسخ دهند.

نگرانی‌های دینی و فرهنگی:

در برخی فرهنگ‌ها و مذاهب، موضوعات جنسی به شدت حساس و محدود محسوب می‌شوند و والدین ممکن است از تداخل با این محدودیت‌ها نگران باشند.

ترس از نقد و مقاومت کودک:

برخی والدین ممکن است بترسند که کودکانشان اطلاعات آموزش دیده‌ شده را قبول نکنند یا با نقد و مقاومت مواجه شوند.

نگرانی از تأثیر بر روابط خانوادگی:

والدین ممکن است نگران باشند که صحبت در مورد موضوعات جنسی موجب تغییر در روابط خانوادگی و ایجاد فاصله بین آن‌ها و فرزندانشان شود.

راه‌های آموزشی مسائل جنسی به کودکان

مراقبت از بدن به کودکان

بزرگتر‌ها و به خصوص والدین باید به خوبی آموزش مراقبت از بدن به کودکان را یاد بگیرند. در بسیاری از موارد مشکلات و خطرات جنسی که کودک را تهدید می‌کند با لمس شدن از سوی اطرافیان اتفاق می‌افتد. والدین می‌توانند با آموزش حریم خصوصی به کودکان و جای خصوصی کودک او را از خطرات پیش رو در‌امان نگاه دارند. بیان این موضوع به کودک که لمس خوب چه تفاوتی با لمس بد دارد بسیار مهم است. لمس دست و سرشانه‌ها در صورتی که با تمایل کودک صورت بگیرد لمس خوب و در آغوش کشیدن با زور و دست زدن به جای خصوصی کودک به عنوان لمس بد مطرح می‌شود.

پاسخ به سؤالات جنسیتی کودکان

یکی از مهم‌ترین راه‌های آموزش مسائل جنسی به کودکان پاسخ به سؤالات جنسیتی آن‌هاست. کودکان، به ویژه در سنین پایین‌تر تفاوت‌های بدنی خود را با جنس مخالفشان تشخیص می‌دهند و درباره آن کنجکاوی می‌کنند. پاسخ درست به سؤالات جنسیتی کودکان گره‌های ذهنی آن‌ها را باز می‌کند.

در زدن هنگام ورود به اتاق والدین

بهتر است درباره در زدن و سپس ورود به اتاق پدر و مادر آموزش درستی به کودک داده شود. پدر و مادر می‌بایست معنا و مفهوم حریم شخصی را به کودک آموزش دهند و از او بخواهند این قانون را درباره همه افراد و حتی دیگران در مقابل خودش هم رعایت کند.

دروغ گفتن ممنوع

از سؤال‌های مهمی که کودکان همیشه درباره آن کنجکاوی می‌کنند بارداری و چگونگی بارداری است. باید این را در نظر بگیرید که قرار نیست همه چیز را درباره روابط زناشویی و شیوه بارداری به کودک توضیح دهید. اما دروغ گفتن هم ممنوع است و فقط کودک را در مسیر اشتباه آموزش سوق می‌دهد.
در سنین ۴ تا ۶ سالگی بهتر است که شیوه بارداری را با بیان وجود سلول‌هایی درون بدن مادر توضیح داد که وظیفه آن‌ها درست کردن بچه است.
در سنین ۶ تا ۸ سالگی می‌توان به کودک گفت که این سلول‌ها درون بدن مرد هم وجود دارد و برای درست شدن بچه لازم است این سلول‌ها در کنار هم قرار بگیرند.
پاسخ به سؤالات کودکان در مورد بچه دار شدن کار مهمی است که هر والدی باید آمادگی آن را داشته باشد.

آموزش اسم جا‌های خصوصی بدن

بهترین زمان یاد دادن اسم جا‌های خصوصی بدن به کودکان هنگام حمام کردن کودک است. برای یاد دادن نام اسم جا‌های خصوصی بدن به کودک بهتر است از عبارت جای خصوصی بدن استفاده کنید. به راحتی به کودک توضیح دهید همانطور که کسی اجازه ندارد از‌شانه، حوله یا مسواک ما استفاده کند و این‌ها یک چیز خصوصی هستند، هیچکس اجازه دست زدن به اندام خصوصی بدن را هم ندارد.

کتاب خواندن

بسیاری از والدین روش برخورد با سؤالات جنسی کودک را نمی‌دانند و زمانی که ین سؤالات مطرح می‌شود دچار وحشت و اضطراب می‌شود. یک والد موفق همیشه باید آمادگی این موضوع را داشته باشد.
برای این کار بهتر است در زمینه آموزش مسائل جنسی به کودک کتاب بخوانید و آگاهی خود را درباره آن بالا ببرید. استفاده از کتاب آموزش جنسیت به کودکان هم در این مسیر راهنمای بسیار خوبی است.