صدا بیزاری یا می‌سوفونیا چیست؟

میسوفونیا یا صدا بیزاری ریشه در اختلالات روانی فرد دارد و ممکن است. برخی از ناهنجاری‌های مغزی موجب آزار و اذیت فرد در برابر برخی از صدا‌های خاص شود. دنیا پر از سروصداست. این صدا‌ها برای برخی از افراد خوشایند، برای عده‌ای آزاردهنده و برای برخی به شدت اعصاب‌خردکن است. شاید شما هم با شنیدن برخی از صدا‌های روزمره واکنش احساسی اغراق‌آمیزی در خودتان دیده باشید، اما به نظر نمی‌رسد همان صدا‌ها دیگران را آزار دهد. این وضعیتی است که در صدابیزاری اتفاق می‌افتد، یعنی بیزاری یا نفرت شدید از صدا‌های خاص.

صدابیزاری یا می‌سوفونیا (Misophonia) نوعی اختلال است که در آن برخی صدا‌ها باعث واکنش‌های احساسی یا فیزیولوژیکی می‌شوند که از نظر دیگران واکنش‌های غیرمعقولی تلقی می‌شوند. کسانی که دچار صدابیزاری هستند ممکن است آن را به عنوان «وقتی صدایی تو را به مرز جنون می‌رساند» توصیف کنند. واکنش‌های آن‌ها می‌تواند از عصبانیت و اذیت شدن گرفته تا وحشت و نیاز به فرار متغیر باشد. این اختلال را گاهی سندرم حساسیت صدای گزینشی مینامند.

علائم صدا‌بیزاری

خشم
دوری‌کردن
دلخوری
انزجار
پرخاشگری کلامی یا فیزیکی

سن شروع اختلال صدا بیزاری

با توجه به مطالعات انجام شده در این زمینه، سن شروع این اختلال بین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش شده و این اختلال در دختران نسبت به پسران رایج‌تر بوده و به سرعت بروز می‌کند. محققان و پزشکان عقیده دارند که می‌سوفونیا با بخش روانی و فیزیکی افراد ارتباط مستقیمی دارد. همچنین طبق بررسی‌های انجام شده بر بیماری می‌سوفونیا، دریافتند که اختلال صدا بیزاری با چگونگی تأثیر صدا‌های مختلف روی مغز و ایجاد پاسخ‌های غیرارادی در بدن افراد، ارتباط مستقیم دارد.

تشخیص اختلال صدا بیزاری برای پزشکان مشکل است زیرا گوش‌ها و شنوایی فرد مبتلا به صدا بیزاری کاملاً طبیعی و سالم است. اختلال صدا بیزاری یا بیماری می‌سوفونیا با اضطراب، اختلال دوقطبی و وسواس فکری عملی، اشتباه گرفته می‌شود. بنابراین پزشکان این بیماری را به عنوان یک اختلال جدید شناسایی کرده‌اند.

بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته توسط محققان، اختلال صدا بیزاری در مغز ریشه دارد. به این صورت که این اختلال، مشکلی در اتصال بخش‌هایی از مغز که تحریک صدا و پاسخ ستیز یا گریز را پردازش می‌کند، ایجاد خواهد کرد.

علت بیماری صدا‌آزاری چیست؟

برای درک علت صدا بیزاری باید گفت که می‌سوفونیا اختلالی ست که به طور دقیق برای عموم مردم قابل فهم نیست و کمیاب بودن این اختلال در میان افراد سبب شده که عده‌ی کمتری نسبت به این اختلال آگاهی داشته باشند، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که می‌سوفونیا ژنتیکی است و بیشتر به صدا‌های دهانی مربوط می‌شود. می‌توان گفت دلیل اصلی این اختلال تا به الان نامشخص بوده است و دلیل قطعی ندارد. به طور کلی از دلایل اصلی این اختلال می‌توان به یکی از مشکلات عصبی و روانشناسی یا هر دو این مشکلات در کنار هم اشاره کرد ولی نشانه‌های دیگری در این اختلال دیده شده که روانشناسان را به این باور رسانده که این بیماری می‌تواند ریشه در روان فرد نداشته باشد. متخصصین این مشکل را به این گونه توجیه می‌کنند که مغز هنگام دریافت برخی صدا‌ها (صدا‌هایی که فرد از شنیدن آن صدای خاص در عذاب است مانند جویدن آدامس، ملچ ملوچ کردن، صدای خمیازه، خروپف، تایپ کردن و …) قابلیت پردازش آن صدا و اطلاعات وارد شده در مغز را به طور درست ندارد.

نحوه کنترل اختلال صدا بیزاری

گوش دادن به موسیقی‌های ملایم
ترک محیطی که صدایش شما را آزار می‌دهد
نفس عمیق کشیدن
استفاده از نویز و صدا‌های سفید
استفاده از هدفون در زمانی که صدایی اذیتتان می‌کند
بیان کردن شرایط خود برای دیگران در هنگام بروز مشکل
برای مقابله با استرس و اضطراب از مدیتیشن بهره ببرید.
اقدام به درمان هر چه سریع‌تر
مراجعه به یک روانشناس حرفه‌ای و متعهد

رابطه بین استرس و صدا بیزاری

میسوفونیا یا صدابیزاری در واقع رابطه مستقیمی با استرس دارد. می‌سوفونیا می‌تواند موجب افزایش استرس در افراد مبتلا شود و بالعکس استرس نیز می‌تواند موجب افزایش شدت می‌سوفونیا شود. از این رو مدیریت و کنترل استرس در افراد مبتلا به می‌سوفونیا اهمیت بسیار بالایی خواهد داشت. افراد مبتلا به اختلال صدا بیزاری به منظور کاهش و یا از بین بردن استرس می‌توان از راهکار‌های زیر استفاده کنند:

برای آرام‌سازی ذهن و جسم خود از مدیتیشن استفاده کنید.
ذهن خودآگاه خود را از هر زمان و مکانی آزاد کرده و خود را تنها متعلق به زمان حال بدانید.
سعی کنید یک کار خلاقانه انجام دهید.
مدت زمان حمام کردن خود را طولانی‌تر کنید.
از نوشیدن چای و سایر نوشیدنی‌های آرام‌بخش غافل نشوید.
به منظور آرامش عضلات خود از حرکات تمرینی و ورزش‌هایی مانند یوگا استفاده کنید.

تفاوت می‌سوفونیا با بیماری فوتوفوبیا

افراد مبتلا به بیماری می‌سوفونیا، نسبت به صدا‌های خاص نظیر آدامس جویدن، تنفس افراد، فین فین کردن مداوم افراد، بسیار حساس بوده و دچار واکنش‌های فیزیکی و روانی شدید می‌شوند. در بیماری فونوفوبیا، صدا‌های ناگهانی بلند و غیرمنتظره موجب حملات اضطرابی در افراد می‌شود.

درمان اختلال صدا بیزاری

درمان و باز‌آموزی صدای وزوز در داخل گوش

دوره‌ی درمانی تی آر تی (باز‌آموزی وزوز گوش ) به افراد کمک می‌کند که نسبت به صدا‌های که آن‌ها را اذیت می‌کند تحمل بیشتری از خود نشان دهند و راحت‌تر با این مسأله کنار بی‌آیند.

درمان شناخت رفتاری

به منظور کنترل هر چه بهتر این مشکل لازم است که نسبت به صدا‌هایی که به آن‌ها حساسیم و عکس العمل‌های خود در برخورد با آن صدا‌های خاص شناخت داشته باشید.
آمار نشان داده است که دستگاه‌های مانند هدفون که با آن‌ها می‌توانیم صدا‌هایی از قبیل صدای باران و رودخانه و طبیعت را گوش دهیم می‌تواند بر روی ۸۵ درصد از احساس‌های ناشی از اختلالات را کاهش داده و به فرد احساس آرامش دهد.

مشاوره

انجام مشاوره برای افرادی که دچار به عارضه‌ی صدا بیزاری هستند امری حیاتی است نکته‌ی مهم در انجام این مشاوره این است که خانواده‌ی افراد مبتلا به صدا بیزاری نیز باید در این مشاوره‌ها شرکت کنند چرا که این بیماری به گونه‌ایست که کل اعضای خانواده را درگیر می کند.
تا به امروز درمان دارویی از جانب اداره‌ی تغذیه و داروی ایالت متحده برای این بیماری شناخته نشده است.