نوروتراپی یا شامل نوروفیدبک و بیوفیدبک می‌باشد که هدف ان آموزش مجدد مغز، توسعه مهارت‌های جدید یا افزایش تناسب اندام و عملکرد مغز از طریق ورزش می‌باشد. نوروتراپی یا عصب درمانی یک روش درمانی جدید و غیرتهاجمی برای درمان اختلالات مغزی و آسیب‌های ناشی از آن مانند افسردگی، اضطراب، نقص توجه، درد‌های مزمن، مشکلات خواب و غیره است.
سلول‌های تشکیل‌دهنده مغز نورون نام دارند و وقتی عملکرد مغز با مشکل مواجه می‌شود، در واقع این نورون‌ها هستند که آسیب می‌بینند. واژه نورون به معنی عصب و واژه تراپی به معنی درمان است. برای بازگرداندن عملکرد مغز به حالت نرمال از این روش درمانی پرطرفدار استفاده می‌شود.
این روش نسبت به درمان‌های دارویی عوارض بسیار کمتری دارد و ماندگاری آن نیز بالاتر است. مدیریت اضطراب، کاهش استرس، بهبود خلق و خو، بهبود تمرکز و توجه، بهبود یادگیری و عملکرد شناختی از مهمترین فواید این روش به شمار می‌رود.
در نوروتراپی نحوه تفکر، احساس و عملکرد ما در عملکرد فیزیولوژیکی ما، خصوصاً در سیستم مغزی و عصبی منعکس می‌شود. مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب هنگامی اتفاق می‌افتد که مغز در حالت‌ها و الگو‌های ناسازگار گیر می‌کند.
در واقع این الگو‌های غیرمفید به نوعی آموخته می‌شوند، به عنوان مثال شما شرط کرده‌اید که هنگام رفتن به قطار یا اتوبوس شلوغ، اضطراب و هراس داشته باشید. در این جور مواقع نوروتراپی فرصتی برای یادگیری جدید فراهم می‌کند و مسیر‌های جدید مغزی که به ما بهتر کمک کند، ایجاد می‌کند.
از آنجا که روان درمانی با یادگیری در ارتباط است، تغییراتی که در آن ایجاد می‌شود ماندگار می‌باشد (فراتر از دوره درمانی)، و نوروتراپی به طور کلی ایمن بوده و فقط با حداقل تهاجم است.
مزایای نوروتراپی نسبت به روش‌های درمانی دیگر
ماندگاری بالا
در درمان دارویی وقتی بیمار مصرف دارو را قطع می‌کند، علائم بیماری مجدداً ظاهر می‌شوند اما اثرات درمان با عصب درمانی ماندگاری طولانی‌تری دارد. تحقیقات نشان می‌دهد اثرات درمانی نوروتراپی تا مدت‌ها در کودکان مبتلا به بیش فعالی باقی می‌ماند.
غیر تهاجمی بودن
در این روش غیر تهاجمی درمانی الکترود‌ها روی پوست سر قرار می‌گیرد و تمام فعالیت‌های مغز مشاهده و ثبت می‌شود. این الکترود‌ها هیچ سیگنالی به درون مغز نمی‌فرستند و هیچ گونه شوک یا جریان الکتریکی وارد آن نمی‌کنند، بلکه فقط اتفاقات داخل مغز را می‌خوانند.
عدم ایجاد عوارض جانبی
نداشتن عوارض به عنوان مهمترین مزیت عصب درمانی نسبت به روش‌های دیگر معرفی می‌شود. در درمان‌های دارویی محال است هیچ گونه عوارض جانبی مشاهده نشود. به همین خاطر برای درمان اختلالات مغزی در زنان باردار و کودکان این روش کاربرد بیشتری دارد.
کاربرد‌های نوروتراپی
تسکین استرس و مدیریت اضطراب
بهبود خلق و خو و ایجاد انعطاف‌پذیری عاطفی
بهبود توجه، تمرکز و سایر جنبه‌های عملکرد اجرایی
بهبود عملکرد شناختی و یادگیری
تقویت انگیزه و انرژی
همچنین یادگیری مدیریت هوس، مشکلات اعتیاد و…
آشنایی با انواع نوروتراپی
نوروتراپی به صورت داخلی مبتنی بر یادگیری و آموزش
در این نوع عصب درمانی، آمادگی مغزی بیمار با کمک تقویت مهارت و افزایش دادن آمادگی مغزی به وسیله ورزش یا ترکیبی از این دو مورد اتفاق می‌افتد. بیوفیدبک و نوروفیدبک دو مثال برجسته از این نوع درمان محسوب می‌شود. یادگیری و تمایز عصبی این نوع عصب درمانی با کمک عصب‌سازی و مدولاسیون انجام می‌شود.
نوروتراپی به صورت خارجی مبتنی بر تحریک مغز
این روش مغز از حالت عادی خود خارج می‌شود و به صورت طبیعی برای بهبود تعادل، تنظیم و درمان خود متمایل می‌شود. در واقع تحریک مغز به عنوان یک حالت استرس‌زا باعث می‌شود که مغز بهبود پیدا کند. این روند عوارض زودگذری ایجاد می‌شود که طبیعی است و بعد از چند روز بهبود می‌یابد. درست مانند وقتی که برای اولین بار در باشگاه وزنه‌برداری کنید و عضلات شما دچار گرفتگی شود. اما بعد از چند روز عضلات خود به خود خوب می‌شوند.
رویکرد‌های نوروتراپی
بیوفیدبک و نوروفیدبک
بیوفیدبک یک نوع روش درمانی برای کنترل آگاهانه اعمالی است که به صورت غیر ارادی و ناخودآگاه انجام می‌شوند. با استفاده از تمرینات بیوفیدبک می‌توان بدن را برای مبارزه با شرایطی مثل ترس، استرس، اضطراب و غیره آماده کرد. نوروفیدبک نیز یک نوع بیوفیدبک است که به EEG شباهت دارد و فعالیت مغز را به صورت مستقیم اندازه‌گیری می‌کند. این دو رویکرد از انواع نوروتراپی با محوریت داخلی به شمار می‌روند. جلسات تمرینی در این نوع عصب درمانی‌ها به عنوان یک نوع تحریک به مغز فشار وارد می‌کند و باعث می‌شود که بهبود آن تحریک شود.
تحریک مغز به وسیله جریان مستقیم tDCS
در تحریک جریان مستقیم بین جمجمه‌ای با استفاده از tDCS به پوست سر ولتاژ ثابت اعمال می‌شود و تحریک‌پذیری مغز در نقاط تماس با ولتاژ افزایش می‌یابد. برای انجام این کار از دو الکترود استفاده می‌شود که دارای جریان الکتریکی هستند. هر دو الکترود یا یکی از آن‌ها روی سر قرار داده می‌شوند. الکترود دوم را می‌توان بر روی‌شانه و نزدیک سر قرار داد. محل قرارگیری الکترود توسط پزشک معالج انتخاب خواهد شد. استفاده از این فناوری بسیار کم هزینه و راحت می‌باشد. این روش نوروتراپی برای درمان اضطراب و افسردگی در یک دوره چند هفته‌ای و طی ده جلسه انجام می‌شود.
تحریک مغز به وسیله تحریکات شنیداری و دیداری AVE
در این روش عصب درمانی برای تحریک مغز از پالس‌های نور و صدا در فرکانس‌های مشخص استفاده می‌شود و هدایت امواج مغزی (EEG) به صورت تدریجی به طرف الگو‌های مشخص انجام می‌شود. به طور مثال اگر میزان صدا و نور ده هرتز باشد، فعالیت آلفا تحریک می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که AVE در انتقال دهنده‌های عصبی مانند اندروفین و سروتونین و جریان خون مغزی تغییراتی ایجاد کرده و به بیوفیدبک و نوروفیدبک کمک می‌کند.
تحریک مغز با اعمال الکتریسیته متناوب CES
این روش نوروتراپی با نام الکتروتراپی جمجمه نیز معروف است، عملکردی شبیه به روش tDCS دارد. با این تفاوت که به جای ولتاژ ثابت از جریان متناوب استفاده می‌شود و الکترود‌ها به لاله گوش یا لوب گیجگاهی متصل می‌شوند. این نوع عصب درمانی با افزایش میزان سروتونین و اندروفین در مغز به بهبود سردرد، اضطراب، افسردگی، میگرن، استرس و بی‌خوابی کمک می‌کند.
نوروتراپی در خانه
بسیاری از بیمارانی که از این شیوه استفاده کرده‌اند می‌توانند برخی از انواع نوروتراپی را در خانه خودشان انجام دهند. اگر به خاطر داشته باشید در ابتدای مقاله گفتیم این شیوه درمانی عمدتاً عواقب یا خطراتی ندارد اما با این وجود معتقدیم باید کمی احتیاط کرد.
هر چیزی که بتواند تأثیری مثبت بر عملکرد مغز داشته باشد اگر به شیوه نادرست و یا در زمان نادرست انجام شود می‌تواند عواقب خیلی جدی در پی داشته باشد و از آنجایی که مغز مورد هدف قرار می‌گرید اگر می‌خواهید شیوه‌های نوروتراپی را امتحان کنید حتماً از قبل با پزشک مربوطه در ارتباط باشید.
علاوه بر این توجه داشته باشید اگر مغز در حالی باشد که ظریف، شکننده یا بیش از حد احساسی محسوب شود هر نوع نوروتراپی می‌تواند عواقب منفی به همراه داشته باشد. با تمامی این اوصاف به نظر می‌رسد بعید باشد آسیب پایداری ایجاد کند.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران