وسواس کندن مو

وسواس کندن مو یا تریکوتیلوماتیا نوعی اختلال روانشناختی است که در زیر مجموعه اختلال وسواسی جبری است. افرادی که دچار اختلال وسواس کندن مو هستند تمایل دارند مو های سر یا مژه های خود را بکنند. این افراد توانایی مقابله با این میل شدید در خود را ندارند و همین مسئله باعث می شود تا دچار کم پشتی یا خالی شدن قسمت هایی در سر خود شوند. افرادی که دچار وسواس کندن مو هستند، قبل از وسوسه شدن برای کندن مو، احساس تنش زیادی را تجربه می کنند و تقریباً در بسیاری از موارد دیده شده است که پس از کندن مو، فرد احساس لذت و آرامش را تجربه می کند. این اختلال بیشتر در زنان و در دوران نوجوانی بین سنین 9 تا 13 سالگی دیده می شود، گاهی این بیماری به قدری شدت پیدا می کند که عملکرد اجتماعی و شغلی فرد را مختل می کند.

علائم وجود اختلال وسواس کندن مو

اغلب بیماری های روانشناختی با نشانه ها و علائم مهمی همراه هستند. البته هر علامتی را نمی توان یک اختلال روانشناختی در نظر گرفت و بهترین راه مراجعه به یک روانشناس متخصص برای تشخیص و درمان است. به صورت کلی علائم وجود اختلال وسواس کندن مو به شرح زیر است.

کندن مکرر مو، به ویژه موی سر، مژه و ابرو که به صورت مداوم انجام می شود.

احساس فشار و تنش عصبی مداوم پیش از کندن مو.

احساس استرس و اضطراب درباره کندن مو.

ایجاد احساس آرامش و رضایت پس از کندن و کاهش استرس.

کاهش قابل تشخیص حجم مو و ایجاد کچلی های موضعی.

ناتوانی در غلبه بر کندن مو با وجود تلاش زیاد.

بازی کردن با مویی که کنده شده و کشیدن مو بر سطح صورت و توجه ویژه بر موی کنده شده.

تمایل شدید به تکرار کندن مو با رفتاری همچون، پیچاندن موها دور انگشتان دست یا شمردن موها.

تلاش مکرر برای کاهش با قطع کامل رفتار مو کنی.

اختلال در زندگی فردی و اجتماعی به علت مو کنی.

دلایل بروز اختلال وسواس کندن مو چیست؟

عوامل ژنتیکی:

در برخی از تحقیقات نوعی جهش ژنتیکی در افرادی که دچار مو کنی هستند، دیده شده است. در واقع نابهنجاری هایی روی کروموزوم شماره 1 که آن را SLTRK نیز می نامند، ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

عوامل روانی:

وجود برخی از بیماری های روانی مانند: استرس، افسردگی و اختلال وسواسی جبری می تواند در بروز اختلال وسواس کندن مو نقش داشته باشد. این اختلال در افرادی که دچار استرس شدید ناشی از مشکلات خانوادگی، مورد بد رفتاری قرار گرفتن یا از دست دادن و مرگ عزیزان، هستند بسیار دیده می شود.

سن:

همان طور که گفتیم اختلال کندن مو در یک بازه سنی خاص اتفاق می افتد و گاهی در صورت عدم درمان‌ تا پایان عمر فرد را رها نمی کند.

آسیب های روحی مربوط به دوران کودکی:

بر اساس تحقیقات سازمان ملی بیماری های نادر آمریکا، افرادی که در دوران کودکی آسیب های عاطفی را پشت سر گذاشته اند بیش از سایرین دچار اختلال وسواس مو کندن می شوند.

روش های درمان وسواس کندن مو

در ابتدا مراجعه به یک متخصص روانشناس برای تشخیص این اختلال ضروری می باشد. افراد معمولاً این اختلال را به عنوان یک عادت بد می شناسند که به مرور زمان و مقاومت ویژه قابل رفع است. با تمام این توضیحات، تحقیقات نشان داده، رفتار درمانی و دارو درمانی می تواند به بهبود مبتلایان به اختلال کندن مو کمک کند.

رفتار درمانی

رفتار درمانی بر اساس سه روش می تواند به افرادی که دچار اختلال کندن مو هستند کمک کند.

معکوس سازی:

این روش اولین و اصلی ترین اقدام درمانی برای افرادی می باشد که دچار اختلال وسواس کندن مو هستند. در این روش فرد مبتلا یاد می گیرد به جای کندن مو، رفتار های جایگزین دیگری مانند، مشت کردن انگشتان را انجام دهد. معکوس سازی عادت نوعی رفتار درمانی مؤثر در درمان این اختلال است.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد:

در این روش فرد مبتلا به اختلال وسواس کندن مو قادر می شود بدون اقدام به کندن مو، عوامل تحریک کننده به این عمل را پذیرفته و با میل کندن مو کنار بیایند بدون این که مو های خود را بکنند.

درمان شناختی:

در درمان شناختی فرد باورهایی را که به اختلال وسواس مو کندن می شود را شناسایی کرده و با کمک مشاوره روانشناس آنلاین یا حضوری آن ها را تغییر می دهد.

دارو درمانی

با وجود آن که داروی خاصی برای درمان قطعی اختلال وسواس کندن مو وجود ندارد اما برخی از دارو ها مانند، دارو های ضد افسردگی، N-استیل سیستئین و آنتی سایکوتیک آتیپیکال، قادر به کنترل این اختلال در افرادی می شود که به وسواس کندن مو دچار هستند. البته توجه به این نکته نیز ضروری است که افراد باید برای دارو درمانی زیر نظر یک روانپزشک باشند و بر اساس تجویز وی از این دارو ها استفاده کنند زیرا گاهی مصرف دارو بدون تجویز روانپزشک باعث ایجاد نتایج معکوس و جبران ناپذیر می شود.

عوارض اختلال وسواس کندن مو چیست؟

تریکوبزورا:

خوردن مو پس از کندن آن یکی از جدی ترین و رایج ترین عوارض اختلال وسواس کندن مو است. این رفتار باعث ایجاد گلوله مو در معده و آسیب به دستگاه گوارش می شود و گاهی برای رفع آن نیاز به عمل جراحی برای خارج کردن آن است. زیرا این گلوله مو باعث ایجاد انسداد روده بیمار می شود.

بروز اختلال افسردگی و اضطراب:

افرادی که دچار این اختلال هستند، از این که کنترلی روی رفتار خود ندارند احساس افسردگی و استرس می کنند و در اثر خالی شدن موی سر و ظاهر نا مطلوبی که پیدا می کنند دچار اضطراب می شوند.

عدم تمایل به حضور در اجتماع:

خجالت و برخی از واکنش های احساسی ناشی از اختلال وسواس کندن مو ممکن است باعث شود تا فرد تمایل به انزوا و کناره گیری از محیط کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی شود.

آسیب به پوست و مو:

اختلال وسواس کندن مو باعث کشیدن و کندن مداوم مو ها می شود که در دراز مدت باعث ایجاد زخم در پوست، احساس سوزش دائمی و کاهش و عدم رشد مو ها خواهد شد.