طرحواره درمانی توسط فردی به نام یانگ و همکارانش به وجود آمده است. طرحواره درمانی، درمانی نوین و یکپارچه است که، عمدتا بر اساس مفاهیم و روش های شناختی_رفتاری کلاسیک بنا شده است.
این درمان، اصول و مبانی مکتب های شناختی_رفتاری، دلبستگی گشتالت، روابط شیئ ساخت گرایی و روان کاوی را در یک مدل درمانی و مفهومی ارزشمند تلفیق کرده است. طرحواره درمانی نوعی درمان فراتشخیصی است. در اکثر درمان ها، درمان با تشخیص اختلال و علائم آن آغاز می شود ولی در این نوع درمان، درمان بر اساس طرحواره است.
طرحواره هایی که مورد تمرکز درمانگر قرار می گیرند، الگو های ماندگار و تخریب گری هستند که، به طور معمول در اوایل زندگی افراد شکل گرفته است. این الگو های نا سالم را طرحواره های ناسازگار اولیه می نامند. این الگو ها از افکار و احساسات منفی و ناکارآمدی تشکیل شده، که بار ها و بار ها در زندگی شخص تکرار شده است. همچنین مانع رسیدن فرد به اهداف و خواسته هایش شده است. طرحواره های ناسازگار زمانی شکل می گیرند که، نیاز های عاطفی اساسی کودک به اندازه مناسب تامیین نشود.
از نیاز های اصلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس امنیت.
- دوست داشته شدن.
- مورد توجه قرار گرفتن.
- پذیرفته شدن.
- راهنمایی شدن و مورد مراقبت قرار گرفتن.
- احساس همدلی را تجربه کردن.
شایع ترین انواع طرحواره چیست؟
رها شدگی:
زمانی که فردی دچار طرحواره رها شدگی می شود، وی دچار بی اعتمادی نسبت به دریافت محبت و برقراری ارتباط با اطرافین می گردد. زیرا احساس می کند، افراد مهم زندگی اش نمی توانند، حمایت عاطفی و تشویق لازم را به او بدهند. این افراد از نظر هیجانی، بی ثبات، غیر قابل پیش بینی، اعتماد نا پذیر و نا منظم هستند. این افراد معتقدند، افراد مهم زندگی شان هر لحظه ممکن است، آن ها را ترک کرده و رها کنند. اینگونه طرحواره ها متاسفانه به مرور، باعث وقوع مشکلات بسیاری در فرد خواهد شد، در نتیجه ورود یک مشاوره خانواده آنلاین به این وضعیت برای بهبود اوضاع منطقی ترین عمل بنظر می رسد.
محرومیت هیجانی:
این طرحواره شامل محرومیت از محبت، محرومیت از همدلی و محرومیت از حمایت است. افرادی که دچار محرومیت هیجانی هستند، در بروز احساسات درونی و بیان خواسته های خود دچار مشکلات جدی می باشند، که نیاز به درمان جدی دارد.
نقص و شرم:
این افراد احساس می کنند، به اندازه کافی خوب و مورد پذیرش نیستند. حساسیت بسیار زیادی نسبت به انتقاد و سرزنش دارند. این افراد در مقابل دیگران خجالتی هستند. آنان سعی می کنند، مورد توجه قرار نگیرند تا عیب و نقص های درونی شان آشکار نشود.
شکست:
باور اصلی این افراد شکست است. این افراد باور دارند، در هر کاری شکست می خورند و توانایی و لیاقت لازم برای موفقیت ندارند. این افراد در مقابل اطرافیان خود، از جمله همسالانشان در حوزه های پیشرفت، احساس بی کفایتی می کنند.
اینگونه افراد در زندگی خود با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد، با توجه به اینکه فرد یک کودک بوده یا یک بزرگسال، مشاوره خانواده آنلاین می تواند کمک بزرگی در بهبود این شرایط داشته باشد.
استحقاق:
فردی که این طرحواره را دارد احساس می کند، نسبت به دیگران موقعیتی بالا تر دارد. این افراد حقوق ویژه ای برای خود قائل هستند و اغلب تلاش می کنند تا، خواسته های خود را به دیگران تحمیل کند. گاهی اینگونه افراد برای ارضاء تمایلات خود بدون همدلی با دیگران و بدون توجه به نیاز ها و احساسات آن ها، به رقابت و کنترل رفتار آن ها روی می آورند.
اطاعت:
احساس اجبار نسبت به واگذاری کنترل خود به دیگران بدون شکایت برای اجتناب از خشم، محرومیت و یا انتقام، از مهمترین ویژگی افرادی می باشد، که دارای طرحواره اطاعت هستند. این طرحواره معمولا منجر به خشمی عمیق در فرد شده که، به رفتار های پرخاشگرانه و طغیان های عاطفی می انجامد.
ایثار:
این افراد رفع نیاز های دیگران را بر نیاز های خود ارجح می دانند، این افراد برای جلوگیری از آسیب رساندن به دیگران، احساس گناه ناشی از خودخواهی و نیاز به تداوم ارتباط با افراد، نیازهای خود را نادیده گرفته و نیاز های دیگران را اولویت اصلی خود قرار می دهند.
معیار های سرسختانه:
باور اصلی این افراد تلاش فراوان برای رسیدن به معیار های بلند پروازانه خود است. این افراد برای جلوگیری از انتقاد نسبت به خودشان بیش از اندازه عیب جویی می کنند و توقع شان از خود بسیار زیاد است. این افراد معمولا در خانواده های سختگیر رشد کرده اند که دائما مورد انتقاد بوده اند.
تنبیه:
این افراد باور دارند که دیگران باید بابت اشتباهاتشان شدیدا مورد تنبیه قرار بگیرند. این افراد به دلیل در نظر نگرفتن شرایط ویژه، نادیده گرفتن مشکلات دیگران و عدم همدلی با احساسات دیگران، نمی توانند از اشتباهات خود و دیگران چشم پوشی کنند.
همه انسان ها طرحواره هایی در خود دارند که، به صورت نهفته است و ممکن است، بر اثر وقوع یک حادثه فعال شده و احساس و افکار افراد را تحت تاثیر قرار دهد. در این زمان افراد احساسات منفی را تجربه می کنند و برای مقابله با این احساس سعی می کنند از، سبک های مقابله ای برای رفع آن استفاده کنند. افراد مختلف نسبت به ویژگی های شخصیتی خود از سبک های مقابله ای متفاوتی استفاده می کنند.
انواع سبک های مقابله ای
(تسلیم _ اجتناب _ جبران افراطی)
تسلیم: زمانی که بیمار تسلیم می شود و به درست بودن آن گردن می نهد و تلاشی برای جنگیدن نمی کند، می گوییم فرد از سبک مقابله ای تسلیم استفاده کرده است. این افراد درد هیجانی را مستقیما احساس می کنند، ولی به گونه ای عمل می کنند، که صحت طرحواره را تائید نمایند.
اجتناب: افرادی که از سبک مقابله ای اجتناب پی روی می نمایند، تلاش می کنند تا زندگی خود را به شکلی تنظیم کنند که، طرحواره آن ها فعال نشود. این افراد سعی می کنند با، ناآگاهی زندگی کرده و وانمود کنند، چیزی به اسم طرحواره وجود ندارد.
جبران افراطی: وقتی بیماری سبک مقابله ای جبران را انتخاب می کند، از نظر فکر، رفتار و روابط بین فردی، گویی با طرح‌واره‌ها می جنگد. به گونه ای که گویا طرحواره متضاد دارد. به عنوان مثال اگر در دوران کودکی احساس بی ارزشی می کرده، در دوران بزرگسالی سعی می کند تا، فردی بی عیب و نقص باشد.
اینگونه افراد نیازمند مشاوره روانشناسی هستند و با توجه به شرایط آن ها میتوان مشاوره روانشناسی آنلاین را به وی پیشنهاد نمود.
درصورتی که درگیر مشکلات مربوط به طرحواره هستید، می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس بگیرید.
دیدگاه کاربران