پیشگیری از خودکشی

پیشگیری از خودکشی با تشخیص علائم هشدار دهنده و جدی گرفتن این علائم آغاز می شود. خودکشی یک رفتار روانی غیر طبیعی است که با صدمه زدن به خود به قصد مرگ صورت می گیرد.

عموماً خودکشی ریشه در افسردگی و استرس های زندگی، به ویژه هنگام مشکلات شدید مالی، اجتماعی و شکست در روابط عاطفی دارد. متاسفانه طبق آمار خودکشی چهارمین علت اصلی مرگ در افراد ۱۵ تا ۱۹ ساله است و ۷۷ درصد این خودکشی ها در کشور های کم درآمد و متوسط اتفاق می افتد.

افرادی که دست به خودکشی می‌ زنند علیرغم تمایل آنها به پایان درد، اکثرا در مورد پایان دادن به زندگی خود درگیری عمیقی دارند. این افراد آرزو می‌ کنند که یک گزینه دیگر به جای خودکشی وجود داشته باشد. اما در چنین شرایطی نمی توانند انتخاب های دیگر را ببینند.

علائم خودکشی

احساس یا وانمود کردن به گرفتاری یا نا امیدی

احساس درد عاطفی غیر قابل تحمل

درگیری با خشونت یا مرگ

داشتن تغییر حالت، گاهی خوشحال و گاهی غمگین

صحبت از انتقام، گناه یا شرم

تجربه بی قراری یا افزایش اضطراب

تجربه تغییراتی در شخصیت، روال معمول یا الگوهای خواب

افزایش استفاده از مواد مخدر

انجام رفتارهای پرخطر، مانند رانندگی بی دقت یا مصرف مواد مخدر

انجام دادن کار های نیمه تمام و بی خیال شدن نسبت به همه چیز

در دست گرفتن اسلحه و ابزار یا هر موادی که می‌تواند به یک زندگی پایان دهد

تجربه افسردگی، حملات هراس یا اختلال در تمرکز

منزوی شدن

صحبت کردن در مورد اینکه باری به دوش دیگران است

تجربه بی قراری حرکتی، مانند قدم زدن یا پیچیدن دست ‌ها

خداحافظی با دیگران مثل خداحافظی همیشگی

از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش قبلی مانند غذا خوردن، ورزش، تعامل اجتماعی یا رابطه جنسی

ابراز پشیمانی و انتقاد از خود

صحبت از خودکشی یا مردن

ابراز تاسف از زنده بودن یا تولد

شروع به بخشیدن متعلقات خود

شایع ترین علل خودکشی چیست؟

ناامیدی شدید:

مهمترین علت خودکشی ناامیدی است. هنگامی که فرد نسبت به آینده خود ناامید شود و زندگی خود را درگیر بحران های اقتصادی یا فرهنگی ببیند و راهی برای خروج از آن را نیابد یا نتواند آن ها را مدیریت کند. می تواند  اقدام به خودکشی کند.

اختلالات روانی:

ممکن است فرد در اثر اختلالات روانی که درگیر آن است، به سمت خودکشی سوق داده شود. برای مثال فردی که سابقه روانی در افسردگی، اختلال دو قطبی یا جنون آنی و اضطرابی دارد، می تواند اقدام به خودکشی کند.

ممکن است فرد یکی از این بیماری ها را داشته باشد اما هنوز در او تشخیص داده نشده باشد. او به محض دیدن علایم مربوطه  نمی داند که دچار بیماری شده است.

بیماری های روانی، عوارضی مانند اضطراب، پرخاشگری، بی حوصلگی و انزوا دارند. مردم این علایم را کمتر می شناسند و نمی دانند به بیماری روانی مربوط است. کلمه بیماری روانی برای عموم ترسناک است.

بنابراین در اثر عدم آگاهی این بیماری ها به موقع تشخیص داده نمی شود و بیماری در فرد پیشرفت کرده و باعث خودکشی او می شود.

عدم داشتن مهارت های مقابله ای:

افرادی که اقدام به خودکشی می کنند نمی توانند خود را با شرایط وفق دهند و با اتفاقات آسیب زا کنار بیایند. این افراد مهارت های مقابله ای و سازگاری ندارند و به محض سخت شدن شرایط، همه چیز را تمام شده می بینند و خودکشی را انتخاب می کنند.

خشم زیاد:

در برخی موارد خشم زیاد باعث از بین بردن خود می شود. اگر این خشم حل و فصل نشود، فرد به جایی می رسد که دیگر نمی خواهد زنده بماند.

فرد باید مهارت کنترل خشم و مهارت حل مسئله را بداند تا بدون آسیب مسئله خود را با فرد مقابل حل کند.

روابط نا سالم:

روابط عاشقانه آسیب زا ممکن است در افرادی که وضعیت روانی باثباتی ندارند منجر به خودکشی شود.

سوءمصرف مواد مخدر:

در افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند، از بین بردن خود زیاد دیده می شود. به علت وجود توهم و ناتوانی در کنترل خود ممکن است دست به خودکشی بزنند، در برخی موارد دیگر نیز در اثر فرار از عوارض ناشی از اعتیاد اقدام به خودکشی می کند.

آرامش ناگهانی:

فرد بعد از یک دوره افسردگی یا بدخلقی ناگهان آرام میشود! این آرامش غیرطبیعی می تواند نشانه خطر خودکشی کردن فرد باشد.

کناره گیری از دیگران:

فرد انتخاب می کند تنها باشد و از دوستان یا فعالیتهای اجتماعی خود خودداری میکند. همچنین علاقه و لذت خود را نسبت به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد از دست میدهد.

چه عواملی می تواند احتمال خودکشی در افراد را افزایش دهد؟

سابقه خانوادگی خشونت یا از بین بردن خود

سابقه خانوادگی کودک آزاری، غفلت یا آسیب روانی

تاریخچه بیماری ‌های روانی

احساس ناامیدی

شناختن، شناسایی یا ارتباط با کسی که خودکشی کامل کرده است

رفتار بی پروا

احساس انزوا یا تنهایی

عدم امکان دسترسی به سیستم بهداشتی خدماتی سلامت روان

از دست دادن کار، دوستان، پول یا یکی از عزیزان

داشتن بیماری جسمی ‌یا مشکل سلامتی

داشتن اسلحه یا سایر روش های کشنده

کمک نگرفتن از کسی به دلیل ترس از انگ

استرس ناشی از تبعیض و تعصب

آسیب تاریخی، مانند تخریب جوامع و فرهنگ‌ ها

قرار گرفتن در معرض رفتار خودکشی توسط دیگران

تجربه قلدری یا ضربه

قرار گرفتن در معرض گزارشات احساسی از خودکشی

قرار گرفتن در معرض رفتار خودکشی در دیگران

تجربه مشکلات حقوقی یا بدهی

از بین بردن خود، مسئله ای بسیار جدی و پیچیده ای است. فردی که اقدام به خودکشی می کند از مدت ها قبل به آن فکر کرده و برای آن برنامه ریزی کرده است. بنابراین بهتر است به نشانه های آن توجه کنید تا از اقدام به خودکشی افراد جلوگیری کنید.

در بسیاری از موارد فرد با این که از خودکشی جان سالم به در می برد. اما به جسم خود ضربه های زیاد و جبران ناپذیری وارد می کند.

خانواده و دوستان ممکن است از طریق گفتار یا رفتار شخص متوجه شوند که ممکن است  وی افکار خودکشی در سر داشته باشد.

آنها می‌ توانند با گفتگو با فرد و جستجوی حمایت مناسب به آنها کمک کنند.

مؤسسه ملی بهداشت روان نکات زیر را برای کمک به کسی که ممکن است دچار بحران در زندگی شود پیشنهاد می‌کند:

مطالعات نشان می‌دهد که پرسیدن خطر را افزایش نمی ‌دهد.

با ماندن در اطراف فرد و از بین بردن هرگونه وسیله ای برای خودکشی، مانند چاقو، در صورت امکان آنها را ایمن نگه دارید.

به حرفهای آنها گوش دهید و در کنارشان باشید.

آنها را تشویق کنید که از یک روانشناس کمک بگیرند یا با کسی که ممکن است از آنها پشتیبانی و حمایت کند تماس بگیرند، فردی مانند دوست، عضو خانواده یا استاد معنوی.

بعد از عبور از بحران شرایط روحی آنها را پیگیری کنید، چون خطر عود افکار خودکشی را کاهش می ‌دهد.