خودسازی چیست؟

خودسازی از مهم ترین نکاتی است که هرکدام از ما باید در زندگی به آن توجه کنیم. دنیای این روزها هر لحظه در حال تغییر و پیشرفت است. به همین خاطر اگر می‌خواهید تبدیل به فرد موفقی در روزگار خود شوید باید به خودسازی توجه ویژه‌ای داشته باشید. در حقیقت می‌توانیم بگوییم که شما برای موفق‌بودن در دنیای حال حاضر نیاز دارید که خودتان را قوی‌تر کنید. خبر خوب این است که شما در هر شرایط و وضعیتی که باشید می‌توانید با تمرینات خیلی ساده‌ای اوضاع را بهتر کنید. اولین قدم برای رسیدن به این هدف این است که برنامه‌هایی را برای زندگی‌تان در نظر بگیرید و سپس راه‌های رسیدن به آن‌ها را مشخص کنید.

چرا باید خودسازی را شروع کنیم؟

برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که تمامی اعمال و رفتاری که از انسان سر میزند، بستگی به نوع شکل گیری نفس و روح او است. یعنی هر کاری که ما انجام میدهیم و یا انجام نمی دهیم دلیلش در وجود ما نهفته است، بنابراین اگر میخواهیم امورات زندگی مادی و معنوی خود را به خوبی انجام دهیم، نیاز است که نفس و روح قوی تری داشته باشیم تا به موفقیت و سعادت نزدیک تر شویم.

اساسا کار خودسازی همین است و با خودسازی است که ما قادریم روح و نفس و حتی جسم خود را تقویت نماییم و آن را آماده انجام کارهای مشکل و بزرگ نماییم. بدون خودسازی امکان انجام کارهای مهم و بزرگ وجود ندارد و حتما شما هم میدانید که موفقیت های بزرگ نتیجه انجام کارهای مهم و مؤثر است و این است که به ما اهمیت شروع خودسازی را گوشزد میکند. اما اگر بخواهیم دلایل شروع خودسازی را به صورت موردی مطرح نماییم، میتوانیم به موارد زیر اشاره نماییم.

تقویت قوای روحی و خودسازی معنوی

قدرت بر انجام کارهای بزرگ

کنترل نفس

انسجام و هماهنگی در انجام کارها

قدرت کمک مؤثر به دیگران

افزایش جدیت و تمرکز در انجام کارها

جلوگیری از انجام کارهای بی ارزش و بی اهمیت

جلوگیری از لذات زودگذر

رسیدن به موفقیت های بزرگ و لذات پایدار

چگونه خودسازی کنیم

اهداف خودتان را تعیین کنید

ما معنی و درجه خاصی برای خودسازی نداریم. در حقیقت خودسازی برای هر کسی باتوجه‌به خواسته‌ها و اهداف خود او تعیین می‌شود. برای مثال ممکن است یک نفر رسیدن به یک جایگاه اجتماعی بهتر را رسیدن به خودسازی بداند درحالی‌که یک فرد دیگر به دنبال شرایط مالی بهتر باشد. پس اولین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید این است که هرکس مسیر خودسازی را باتوجه‌به اهداف و خواسته‌های خودش تعیین می‌کند.

اگر احساس می‌کنید که هدف و برنامه مشخصی برای زندگی‌تان ندارید می‌توانید از یک روش ساده استفاده کنید. برای این کار در یک زمان و مکان مناسب کمی با خودتان خلوت کنید. چشم‌هایتان را ببندید و خودتان را در چند سال آینده تصور کنید. دوست دارید در آن زمان تبدیل به چه کسی شده باشید؟ چه ویژگی‌هایی را برای خود آن زمانتان در نظر گرفته‌اید؟ تصویری که شما برای آینده‌تان در نظر گرفته‌اید همان هدف‌هایی هستند که باید برای رسیدن به آنها برنامه‌ریزی کنید.

توانمندی‌هایتان را بیشتر کنید

تعریف خودسازی از نظر شما هرچه که باشد حتماً به این نکته توجه دارید که خودسازی چیزی غیر از قوی‌تر کردن خودمان نیست. پس یک نکته مهم برای رسیدن به خودسازی این است که شما توانایی‌هایتان را بیشتر کنید. برای مثال در زمینه‌هایی که استعداد یا تخصص دارید به دنبال یادگیری‌های بیشتر باشید؛ یا سعی کنید مهارت‌های جدیدی یاد بگیرید.

علاوه بر نگاه‌کردن به نقاط قوت و بالاتر بردن آنها سعی کنید نقاط ضعفتان را هم بشناسید. یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودسازی این است که شما ناتوانی‌هایتان را کنار بگذارید. پس بهتر است به‌خوبی ضعف‌هایتان را شناسایی کرده و برای برطرف‌کردن آنها برنامه‌ریزی کنید.

مسیر رسیدن به اهداف را مشخص کنید

وقتی هدف‌هایتان مشخص شد باید به این سؤال پاسخ دهید که چطور می‌خواهید به این اهداف برسید؟ پس در مرحله بعد شما می‌بایست یک برنامه مشخص برای رسیدن به هرکدام از هدف‌هایتان تنظیم کنید. اما نکته مهم در تهیه این برنامه این است که روش شما می‌بایست قابل ارزیابی باشد. یعنی شما باید کاملاً واضح مشخص کنید که می‌خواهید در هر زمان به کجا رسیده باشید. این کار کمک می‌کند که هر بار شرایط را بررسی کنید؛ و به این سؤال پاسخ دهید که چقدر در مسیر اهدافتان رفتار می‌کنید یا چقدر از آنها دور شده‌اید.

خودتان را در معرض تجربه قرار دهید

هیچ چیز به‌اندازه تجربه‌کردن شما را قوی نمی‌کند. پس اگر می‌خواهید خودتان را تواناتر کنید به سراغ تجربه‌های جدید بروید. حضور در جمع‌های جدید، رفتن به سراغ شغل‌های مختلف، سفر کردن یا حتی خواندن کتاب و تماشای فیلم شما را در معرض مجموعه‌ای از تجربه‌های جدید قرار می‌دهند. این تجربه‌ها هرکدام درسی برای شما خواهند داشت؛ و در نتیجه به‌مرورزمان شما را تبدیل به فردی باتجربه‌تر می‌کنند.

از دیگران کمک بگیرید

مشورت‌کردن یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که شما را تبدیل به نسخه بهتری از خودتان می‌کند. پس هیچ‌وقت این موضوع را فراموش نکنید. یادتان باشد ما فرصت این را نداریم که همه چیز را به‌تنهایی تجربه کرده و خودمان به نتیجه برسیم. حتی اگر شما چنین فرصتی داشته باشید بعضی تجربه‌ها آن‌قدر دردناک هستند و بار سنگینی روی دوش ما می‌گذارند که انجام‌دادن آنها منطقی نیست.

درنتیجه بهتر است گاهی اوقات از تجربه دیگران استفاده کنید. برای رسیدن به این هدف در کارهایتان با کسانی که از نظر شما توانمند هستند صحبت کنید و از آنها مشورت بگیرید. برای مثال اگر یک نفر از نظر شما شرایط خوبی دارد از او راجع به این موضوع سؤال کنید. ببینید چه چیزی او را به آن کسی که هست تبدیل کرده و چه توصیه‌هایی برای بهتر شدن شرایط شما دارد.

خودسازی در روانشناسی

خودسازی یا self-construction در روانشناسی بیان می دارد که افراد باید بتوانند به بهترین خودشان تبدیل شوند تا به اهداف و خواسته های خویش برسند. در این تعریف از خودسازی، باید شما قادر باشید که اهداف زندگی خودتان را به طور واضح مشخص کرده و برای آن برنامه ریزی کنید و همچنین ذهن و تفکر خودتان را طوری تربیت کنید که از مشکلات نهراسد و با روحیه و قدرت بالا بتواند از پس آنها بربیاید. مهم ترین شاخصه ها در خودسازی روانشناختی را میتوان این موارد دانست:

خودشناسی و شناخت نقاط قوت و ضعف

هدف گذاری درست و مناسب

برنامه ریزی

اقدام

بهبود طرز فکر

آرام سازی ذهن