تأثیر طلاق بر فرزندان می تواند بسیار مخرب باشد. هر چند می توان این آثار را با راهکارهای هوشمندانه والدین کمتر کرد؛ اما باز هم جدایی پدر و مادر و تخریب نظام خانواده اثرات نامطلوب خود را بر جای می گذارد. برخی از زوجین بعد از مدتی زندگی فکر می کنند نمی توانند با هم کنار بیایند. معمولاً تلاش های اطرافیان و حتی وجود فرزند نیز بر این روند تاثیری نمی گذارد و در نهایت مجبور به طلاق می شوند. تأثیر طلاق بر روی زوجین مشهود است اما بیشتر از آن ها، فرزندانی بی گناه که ناخواسته وارد این زندگی شده اند آسیب می بینند.
فرزندان برای رشد و شکوفایی استعدادهای خود، به یک فضای آرام در کنار پدر و مادرشان نیاز دارند. هنگامی که فرزندان این فضا را از دست می دهند، مشکلات عدیده ای دامن گیر آن ها می شود. در این مواقع والدین باید سعی کنند تأثیر مخرب طلاق بر فرزندان را کاهش دهند و به نحوی کمبود خانواده کامل را برای آن ها رفع کنند.
شرایط استرس زایی که طلاق به همراه خواهد داشت
طلاق اغلب منجر می‌شود که کودکان نتوانند هر روز با پدر یا مادرشان در ارتباط باشند. کاهش ارتباط کودک با پدر یا مادر، به پیوند کودکان و والدین آسیب می‌رساند.
علاوه بر این، ارتباط کودکان با والدی که سرپرستی‌شان را به عهده گرفته است نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرد. به همین سبب سرپرستی کودکان بعد از طلاق با حجم زیادی استرس همراه خواهد بود که ممکن است میزان حمایت‌گری والدین به شدت کاهش دهد. گاهی تنش زیادی که بین فرزند و سرپرستش به وجود می‌آید، حتی نظم و انضباطی که والد برای زندگی فرزندش در نظر می‌گیرد را بی بها می‌سازد.
برای بعضی از کودکان، این طلاق نیست که سخت و طاقت‌فرساست، بلکه نقل مکان برای تغییر محل زندگی که در بیشتر موارد با تغییر مدرسه و محل تحصیل نیز همراه است، برای کودکان بسیار چالش برانگیز خواهد بود.
مشکلات مالی نیز یکی دیگر از معضلات طلاق والدین است.
برای عده‌ای از کودکان، مشکلات روانشناختی ناشی از طلاق والدین، دراز مدت خواهد بود. بعضی مطالعات طلاق والدین و مشکلات روانشناختی در بزرگسالی را مرتبط می‌دانند.
تحقیقات زیادی حاکی از آن هستند که طلاق پدر و مادر بر کاهش شانس موفقیت فرزندان در بزرگسالی در حوزه‌های مختلف از جمله تحصیل، کار و روابط عاطفی، اثر خواهد گذاشت. حتی ممکن است احتمال طلاق در بزرگسالانی که در کودکی شاهد طلاق والدینشان بوده‌اند بیشتر باشد.
چه زمانی می توان فهمید که کودک بعد از طلاق به کمک نیاز دارد؟
بر خلاف این حقیقت که طلاق گرفتن مسئله ای سخت برای همه اعضای خانواده است. اما معمولاً ماندن والدین در کنار یکدیگر به دلیل فرزندان هم گزینه خوبی نیست. آن دسته از کودکانی که هر روز شاهد اختلافات و جنجال های تمام نشدنی پدر و مادر خود هستند، بیشتر در معرض گسترش آسیب های رفتاری و اختلالات روانی قرار می گیرند.
در واقع احتمال دارد که بعد از جدایی پدر و مادر کودکان با عواطف و مشکلات خود به مشکل بخورند و نتوانند، رفتار خود را کنترل کنند. اما در صورتی که این وضعیت برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند یا رفتارها و اختلالات روزبه روز بدتر شوند، باید شرایط را جدی تر گرفت و برای کمک به کودکان اقدام کرد. کمک به کودکان باید به نحوی باشد که آنها بتوانند، احساسات خود را به راحتی بازگو کنند.
چطور به کودکان کمک کنیم با طلاق والدینشان کنار بیایند؟
۱. ایجاد آرامش با کمک والدین
درگیری شدید میان والدین سبب افزایش ناراحتی کودکان می‌شود. دشمنی آشکار مانند فریادزدن و تهدید یکدیگر با مشکلات رفتاری کودکان ارتباط مستقیمی دارد. تنش‌های جزئی نیز ممکن است ناراحتی کودک را افزایش بدهند. اگر برای همراهی با همسر سابقتان دچار مشکل شده‌اید، بهتر است از مشاوری حرفه‌ای کمک بگیرید.
۲. درگیر کردن کودکان در دعوای والدین
اینکه از فرزندتان بخواهید میان پدر و مادرش یکی را انتخاب کند یا او را به پیام‌رسانتان تبدیل کنید، اصلا کار درستی نیست. کودکانی که خود را میان میدان جنگ والدین می‌بینند، بیشتر از سایرین در معرض افسردگی و اضطراب‌اند.
۳. حفظ روابط سالم
صمیمیت والدین و درگیری کمتر، به کودکان کمک می‌کند راحت‌تر با طلاق کنار بیایند. ایجاد رابطه والد کودک به فرزندان کمک می‌کند پس از طلاق، عزت نفس بیشتر و عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند.
۴. نظم و انضباط دائمی
قوانینی متناسب با سن فرزندانتان وضع کنید و در صورت لزوم، برای سرپیچی از آن تنبیهی در نظر بگیرید. بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۱۱ در آمریکا انجام شد، نظم و انضباط دائمی و مؤثر پس از طلاق سبب کاهش بزهکاری و بهبود عملکرد تحصیلی کودکان می‌شود.
۵. توجه بیشتر به نوجوانان
اگر والدین به کارهای نوجوانان و دوستان نزدیک آنها بیشتر دقت کنند، احتمال بروز مشکلات رفتاری در آنها کاهش می‌یابد. این‌طوری نوجوانان کمتر فرصت رفتن سراغ مواد مخدر را خواهند داشت و کمتر دچار افت تحصیلی می‌شوند.
۶. توانمند‌کردن فرزندان
کودکانی که به توانایی‌های خود شک دارند و خود را قربانی و درمانده می‌بینند، بیش از سایرین در معرض مشکلات روانی‌اند. به فرزندتان یاد بدهید که اگرچه درگیری با طلاق والدین دشوار است، او قدرت ذهنی لازم برای این رویارویی را دارد.
۷. آموزش مهارت‌های سازگاری
کودکانی که راهبردهای مقابله با شرایط دشوار مانند مهارت های حل مسئله و مهارت‌های شناختی را بلدند، بهتر از بقیه با طلاق کنار می‌آیند. به کودکتان نحوه مدیریت سالم افکار، احساسات و رفتارهایش را بیاموزید.
۸. افزایش احساس امنیت کودکان
ترس از رها شدن و نگرانی درباره آینده موجب احساس اضطراب شدید در کودکان می‌شود. به فرزندانتان کمک کنید که حس کنند دوست‌داشتنی‌اند و جایشان امن است. این‌طوری نه‌تنها وابستگی بیش از حدشان کم می‌شود، بلکه خطر بروز مشکلات سلامت روان نیز کاهش می‌یابد.
۹. آموزش والدین
برنامه‌های مشاوره‌ای بسیاری برای کمک به کاهش تاثیر طلاق بر فرزندان وجود دارد. بسیاری از مراکز روانشناسی و مشاوره به والدین مهارت‌های لازم برای کمک به فرزندان طلاق را آموزش می‌دهند.
۱۰. کمک‌گرفتن از روان‌شناسان حرفه‌ای
زمانی که استرس کمتری داشته باشید، بهتر به فرزندانتان کمک می‌کنید. خود مراقبتی را تمرین کنید و از گفتار درمانی یا روش‌های دیگر کمک بگیرید تا بتوانید شرایط را بهتر مدیریت کنید.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران