تنوع عصبی چیست؟

کلمه تنوع عصبی به تنوع همه افراد اشاره دارد، اما اغلب در زمینه اختلال طیف اوتیسم (ASD)، و همچنین سایر شرایط عصبی یا رشدی مانند ADHD یا ناتوانی های یادگیری استفاده می شود. جنبش تنوع عصبی در طول دهه 1990 ظهور کرد و هدف آن افزایش پذیرش و شمول همه مردم در عین پذیرش تفاوت های عصبی بود. 

از طریق پلتفرم های آنلاین، افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر و بیشتر توانستند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و یک جنبش حمایت از خود را تشکیل دهند. در همان زمان، جودی سینگر، جامعه شناس استرالیایی، واژه تنوع عصبی را برای ترویج برابری و گنجاندن «اقلیت های عصبی» ابداع کرد. در حالی که این در درجه اول یک جنبش عدالت اجتماعی است، تحقیقات و آموزش در مورد تنوع عصبی به طور فزاینده ای در نحوه مشاهده و رسیدگی پزشکان به برخی ناتوانی ها و شرایط عصبی اهمیت دارد.

تشخیص تنوع عصبی

اگر اختلالات بالا را تجربه می کنید به عنوان واگرای عصبی در نظر گرفته می شوید. از سوی دیگر، اگر احساس می کنید نشانه های آن را داشته اما به دنبال تشخیص دقیق هستید با مشاوره ستاره ایرانیان تماس بگیرید تا با به روز ترین روش ها و تکنولوژی ها به شما کمک کنند.

واگرایی عصبی امری رایج است اما بسیاری از مردم تا زمانی که به بزرگسالی نرسند متوجه نمی شوند که درگیر تنوع عصبی هستند و در این شرایط افراد چالش های زیادی را تجربه می کنند زیرا می خواهند خود را مانند دیگران سازند یا از متفاوت بودن عذاب می کشند اما این در حالی است که تشخیص اوتیسم، افسردگی، بیش فعالی و اختلالات دیگر باعث می شود چیزهای زیادی را در مورد خودتان کشف کرده و به نکاتی برسید که هیچ وقت در مورد خودتان نمی دانستید.

تنوع عصبی چقدر رایج است؟

تعداد دقیق افرادی که واگرای عصبی هستند مشخص نیست، اما نگاه به شیوع بیماری‌های مرتبط با تنوع عصبی می‌تواند نشان دهد که چقدر می تواند شایع باشد.

بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، از هر ۴۴ کودک هشت ساله یک نفر به اختلال طیف اوتیسم مبتلا می باشند به عبارت دیگر ۲٫۳ درصد از کودکان هشت ساله درگیر اوتیسم می شوند و متاسفانه این بیماری در پسران ۴٫۲ برابر بیشتر از دختران است.

گزارش دیگر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری نشان می دهد که حدود ۹٫۴٪ از همه کودکان قبل از سن ۱۸ سالگی مبتلا به بیش فعالی تشخیص داده می شوند.

بر اساس آمار مرکز ییل برای نارساخوانی و خلاقیت، نارساخوانی ۲۰ درصد از کل جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد.

نوروتیپیک چیست؟

نوروتیپیک (Neurotypical) یعنی «معمولی‌بودن از نظر عصب‌شناختی» که معرف افرادی با رفتار مغزی استاندارد و رایج است. قبل از آنکه مفهوم تنوع عصبی مطرح شود، جامعه افراد نوروتیپیک را با برچسب «عادی» معرفی می‌کرد و سایرین را دچار «ناهنجاری» می‌دانست. افراد نوروتیپیک نیازی ندارند به نحوه عملکرد مغز خود و تجلی آن در رفتارهایشان فکر کنند، چون مثل اکثریت جامعه عمل می‌کنند. حتی بسیاری از آنها در تمام طول عمر خود متوجه نوروتیپیک‌بودنشان نمی‌شوند.

البته این تعریف از ساختار مغزی کاملا مبهم و نامفهوم است، چون هیچ‌کس نمی‌تواند استاندارد مشخصی برای فعالیت‌های مغزی انسان در نظر بگیرد و محدوده‌ای برای «عادی‌بودن» تعریف کند.

نورودیورجنت چیست؟

نورودیورجنت به افرادی اطلاق می‌شود که پیکربندی عصبی غیرمعمول دارند و عملکرد مغزی‌شان درست نقطه مقابل افراد نوروتیپیک است. معروف‌ترین انواع نورودیورجنت عبارت‌اند از:

اوتیسم

سندرم آسپرگر

دیسکلکولیا

خوانش‌پریشی 

اختلال هماهنگی رشد (DCD)

صرع

هایپرلکسیا

دیسپراکسیا

اختلال وسواس فکری عملی

سندرم تورت

اثرات درک مفهوم تنوع عصبی بر اجتماع

زمانی که جامعه تنوع عصبی را بپذیرد، همه افراد نوروتیپیک و نورودیورجنت از اثرات این درک جمعی بهره‌مند می‌شوند. درک این مفهوم به ما می‌آموزد به‌جای تعیین «درست» و «غلط»، با آغوش باز توانمندی‌های متفاوت انسان‌ها را بپذیریم. این یعنی بهره‌گیری کامل از نقاط‌ قوت منحصر‌به‌فرد افراد نورودیورجنت که نتایج خوبی هم به‌ دنبال دارد، از جمله:

آزادی عمل کامل فرد نورودیورجنت برای انجام کارها به‌روش خاص خودش.

آموزش مفهوم تنوع عصبی به کارکنان ادارات یا دانش‌آموزان مدارس.

اجرای شیوه‌های استخدام یا تدریس مناسب افراد نورودیورجنت.

افراد نورودیورجنت هنوز در جامعه با انگشت‌هایی اشاره‌گر مواجه‌اند که زندگی را برای آنها سخت می‌کنند. هرچه این تفاوت‌ها را بیشتر بشناسیم و مفهوم تنوع عصبی را بهتر درک کنیم، بهتر می‌توانیم طرز تفکرمان درباره این افراد و رفتارمان با آنها را تغییر دهیم.

تنوع عصبی در محیط کار

سازگاری با محیط کار برای نورودایورجنت ها کمی طول می کشد چرا که نیاز به حد و مرزهایی برای کاهش تاثیر پذیری اجتماعی و حواس پرتی دارند. 

تلاش همیشگی برای حفظ این مرزها به مرور زمان باعث کاهش عملکرد کاری و سلامت جسمی این افراد می شود. 

در صورتی که محیط کاری با در نظر گرفتن تنوع عصبی طراحی شده باشد بخش زیادی از استرس نورودایورجنت ها در محیط کار از بین می رود و فرد نگران قضاوت دیگران به خاطر سوالات بی جا یا انگشت نما شدن را ندارد. 

تنوع عصبی در مدرسه

دانش‌آموزان مطالب جدید را به‌روش‌های متفاوتی پردازش می‌کنند. برخی از آنها هوش ریاضی دارند و در درس املا کمی ضعیف عمل می‌کنند یا املای خوبی دارند و علاقه‌ای به زبان انگلیسی ندارند. اینها قابل‌درک‌اند، اما برخی از دانش‌آموزان به‌خاطر تفاوت عملکرد سیستم مغزی در روند تحصیل دچار مشکل می‌شوند. خوشبختانه امروزه در فضای آموزشی مفهوم تنوع عصبی تا حد خوبی جا افتاده است که سبب می‌شود دانش‌آموزان نورودیورجنت هم مانند دانش‌آموزان نوروتیپیک فرصت رشد و تحصیل داشته باشند.

برخورد مناسب با افراد نورودیورجنت

اجازه دهید از خود دفاع کنند

در وجود همه ما بخشی هست که در شرایط سخت تلاش می‌کند از این افراد دفاع کند. احساس می‌کنیم اگر وارد عمل نشویم، نمی‌توانند حق خود را بگیرند. این روحیه حمایت همه‌جانبه در ظاهر فوق‌العاده است، اما در عمل زمینه‌ساز مشکلات زیادی می‌شود. تا می‌توانید اجازه دهید خودشان مسئولیت دفاع از خود را بر عهده بگیرند. حتی اگر یکی از عزیزانتان از شما درخواست کرد به‌جای او صحبت کنید، قبل از هر کاری مطمئن شوید نظرات و دیدگاه‌های او را تمام‌و‌کمال درک کرده باشید.

از زبان فراگیر استفاده کنید

زبان فراگیر نوعی زبان غيرتبعيض‌آميز است که اثری از نظرات کلیشه‌ای و پيش‌داوری‌ها در آن دیده نمی‌شود. اگر می‌خواهید بگویید کسی دقت‌نظر کافی ندارد، از واژه «کور» استفاده نکنید یا اگر کسی پرخاشگری می‌کند، نگویید «روانی» است. معنای متفاوت این واژه‌ها ذهن فرد نورودیورجنت را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برند. حتی استفاده از نام برخی از اختلالات برای توصیف ویژگی‌های شخصیتی افراد درست نیست. مثلا اگر می‌خواهید بگویید خیلی به نظم اهمیت می‌دهید، هرگز نگویید «من به‌شدت OCD دارم.» همین که بگویید به نظم و سازمان‌دهی اهمیت می‌دهید، کافی است.

آنها را مجبور به حرف‌زدن نکنید

بسیاری از افراد نوروتیپیک در مواجهه با افراد نورودیورجنت درباره زندگی آنها کنجکاو می‌شوند و این کنجکاوی را نشان می‌دهند، در حالی که توضیح‌دادن این مسائل برای افراد نورودیورجنت بسیار دشوار است. پس حتی اگر کنجکاو شدید درباره آنها بیشتر بدانید، سر بحث را باز کنید و نشان دهید که هر وقت نیاز به گفت‌و‌گو داشته باشند می‌توانند روی شما حساب کنند، اما از جانب شما هیچ اجباری به حرف‌زدن و درددل‌کردن وجود ندارد.