رقص درمانی (DMT) چیست؟

حرکت درمانی یا رقص درمانی یکی از جمله روش‌های جدید درمانی است که توسط متخصصان به کار گرفته می‌شود. DMT یا رقص درمانی نوعی از درمان است که به فرد کمک می‌کند تا با انجام برخی حرکت قادر باشد تا به سطح مناسبی از ادغام رفتار عاطفی، شناختی، تنظیم حرکات فیزیکی با آن‌ها و نوعی رفتار مناسب اجتماعی دست پیدا کند.
این نوع درمان تأثیر بسزایی در سلامت جسم، روح و ذهن فرد خواهد داشت.
بنابر گفته متخصصین حرکت درمانی قادر است تا منجر به کاهش علائم بیماری‌هایی همچون استرس و اضطراب شده و علاوه بر آن در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌های روانشناختی نیز کاملاً دخیل باشد.
این نوع درمان جدا از فواید بسیار زیادی که برای سلامت ذهن شما خواهد داشت بخوبی قادر خواهد بود تا میزان انعطاف‌پذیری، کشش، هماهنگی جسم و ذهن، افزایش قدرت ماهیچه‌ای و کاهش تنش‌های ماهیجه‌ای را نیز منجر شود.
رقص یا حرکت درمانی یکی از جامع‌ترین روش‌های درمانی است که در هر اجتماعی قابل اجرا است؛ از خانواده گرفته تا گروه‌های اجتماعی و … به طور کلی رقص درمانی باعث تقویت هوشیاری، عزت نفس و فضای امن برای بیان احساسات خواهد شد.

ریشه‌های رقص درمانی

هنر رقص یکی از کهن‌ترین هنر‌هایی است که در میان انسان‌ها در نقاط مختلف زمین وجود داشته است. آنقدر کهن که هنوز نمی‌توان با قطعیت درباره‌ی آغاز پیدایش آن سخن گفت. اما می‌توان حدس زد که پیش از اختراع زبان گفتاری‌، انسان‌ها برای برقراری ارتباط با یکدیگر از حرکات بدن استفاده می‌کرده‌اند.

این حرکات کم‌کم شکلی موزون به خود گرفتند و برای اهداف مختلفی از جمله نیایش و مناسک آیینی همچون دور کردن نیرو‌های شر و جذب انرژی‌های مثبت به کار گرفته شدند.

در طول تاریخ رشد تمدن‌های بشری، این هنر کهن نیز دچار تغییر و تحول و پیشرفت شد. کم‌کم از آن به مقاصد مختلفی استفاده شد و رنگ و بوی فرهنگ‌های مختلف را به خود گرفت. در میان کاربرد‌های مختلفی که هنر رقص در مناطق مختلف جهان پیدا کرد، شاید بتوان گفت مهم‌ترین آن‌ها کاربرد درمانی و شفابخشی آن است.

از زمان‌های دور این اعتقاد میان مردم وجود داشته که به وسیله‌ی رقص و حرکات موزون بدنی می‌توان نیرو‌های شر را از وجود افراد دور کرد و به نوعی به پاک‌سازی روحانی و جسمانی رسید. این اعتقاد تا به امروز نیز میان بسیاری از مردم بومی سراسر جهان زنده مانده است.

به عنوان مثال در جنوب کشور خودمان نیز مراسمی به نام‌زار وجود دارد که شاید شما هم درباره‌ی آن شنیده باشید. در این مراسم، فردی که به زعم مردم بومی «هوایی» شده یا جن یا روحی سرگردان در او حلول کرده را در مرکز قرار داده، پارچه‌ای روی سر او می اندازند و به همراه موسیقی و حرکاتی خاص، مناسکی را انجام می‌دهند تا جن یا روح از بدن فرد خارج شود.
جالب است بدانید که امروزه با انجام آزمایش‌های علمی نیز خواص و فواید درمانی رقص ثابت شده است. حتی گفته می‌شود رقص می‌تواند ضریب هوشی افراد را نیز بالاتر برده و توانایی‌های مختلفی را در آن‌ها تقویت کند.

برخی مشکلات جسمانی که رقص درمانی به درمان آن‌ها کمک می‌کند:

درد‌های مزمن بدن
خستگی مداوم
چاقی دوران کودکی
سرطان
آرتروز
فشار خون
بیماری‌های قلبی عروقی
پارکینسون

برخی اختلال‌های روانی که رقص درمانی به درمان آن‌ها کمک می‌کند:

اضطراب
افسردگی
اختلال در خوردن غذا
اعتماد به نفس پایین
استرس پس از سانحه

برخی اختلال‌های شناختی که رقص درمانی به درمان آن‌ها کمک می‌کند:

زوال عقل
مشکل در برقراری ارتباط

برخی اختلال‌های اجتماعی که رقص درمانی به درمان آن‌ها کمک می‌کند:

اوتیسم
پرخاشگری و خشونت
ترامای خشونت خانگی
مشکل در تعاملات اجتماعی
مشکلات خانوادگی

قبل از اینکه تصمیم بگیرید آیا رقص/حرکت درمانی برای شما مناسب است یا نه، باید عواملی را در نظر بگیرید:

راحتی و ایمنی:

برای افرادی که تروما را تجربه کرده‌اند، ایجاد یک فضای امن و آرام بسیار مهم است. کینزلی می‌گوید: «یک فرد ممکن است به دلیل حفظ احساس ایمنی نتواند به تجربیات مبتنی بر بدن دسترسی پیدا کند.

محدودیت‌های سلامتی:

درمانگران باید محدودیت‌های جسمی و سلامتی فرد را در نظر بگیرنئ. “فردی ممکن است شکننده باشد و سطوح پایین انرژی و عوارض پزشکی را به دلیل سوء تغذیه تجربه کند. بنابراین، ارائه یا بیان رقص یا حرکت متفاوت خواهد بود و نقش درمانگر این است که متناسب با نیاز‌ها و شرایط مراجع برنامه‌ای را ارائه دهد.

احساسات دشوار:

بوهون می‌گوید افرادی که با شرایطی مانند اختلالات خوردن دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب بدن خود را دوست ندارند، سرزنش می‌کنند یا از آن دور شوند. او می‌گوید: «دی‌ام‌تی فرصتی برای تجربه زندگی متفاوت در بدنشان، فرصتی برای بیرونی‌سازی و ابراز احساسات، به دست آوردن ارتباط عمیق‌تر با خود و در نهایت ایجاد حس قدردانی در مورد شفقت نسبت به خود و بدن خود فراهم می‌کند».
همچنین توجه به این نکته ضروری است که رقص درمانی نباید به تنهایی برای برخی شرایط استفاده شود. اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری از مسائل جدی سلامت روان هستند که نیاز به درمان حرفه‌ای توسط یک درمانگر، روانشناس یا روانپزشک دارند.

رقص درمانی یوگا چیست؟

رقص درمانی سابقه‌ای طولانی در مشارکت با رشته‌های دیگر فراتر از رقص دارد که ارتباط بین ذهن و بدن را تشویق می‌کند، مانند هنر‌های رزمی.
تمرین فیزیکی، ذهنی و معنوی باستانی یوگا نیز به طور موفقیت‌آمیزی با برنامه‌های درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و رقص برای ارائه کاهش استرس و مهارت‌های مقابله و بهبود رفتار اجتماعی در افرادی که بیماری روانی شدید را تجربه می‌کنند، ترکیب شده است.
در حالی که تحقیقات محدودی در دسترس است، به نظر می‌رسد رقص درمانی یوگا یک روان درمانی ارزشمند مبتنی بر حرکت را به برنامه‌های درمانی برای بهبود تجارب و روابط درون فردی ارائه می‌دهد.

مزیت روانی اثبات شده رقص درمانی

اندورفین

افزایش هورمون‌های گردش خونی که تصور می‌شود با اثرات احساس خوبی مرتبط باشد. در حین رقصیدن کورتیزول در مواقع استرس، بدن هورمون کورتیزول ترشح می‌کند. اعتقاد بر این است که رقص محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال را تنظیم می‌کند و به طور بالقوه از ما در برابر استرس طولانی مدت محافظت می‌کند.

انتقال دهنده‌های عصبی مغز

فعالیت بدنی، از جمله رقص، با افزایش انتقال انتقال دهنده‌های عصبی شیمیایی مغز، به طور بالقوه به تأخیر انداختن خستگی، افزایش تمرکز، و ارائه مزایای ضد افسردگی مرتبط است.