تکنیک‌های پرورش خلاقیت

خلاقیت نوعی ابتکار عمل در انجام کار‌ها است. این خلاقیت باعث می‌شود ما کار‌های روتین را ساده‌تر انجام دهیم. این موضوع می‌تواند در رابطه با درس، هنر، کار و یا حتی راه‌حلی برای رفع مشکلات باشد.
همه‌ی ما در اغلب موارد خلاقیت انجام کاری را داشته‌ایم؛ این خلاقیت شما ممکن است در یک‌ایده، روش یا در زمینه‌هایی مثل موسیقی، نقاشی، عکاسی، نویسندگی و یا موارد دیگر به بهترین شکل خود، بروز پیدا کنند. مطمئناً شما هم در یک دوره خلاقیت خود را به اطرافیان‌تان ثابت کرده‌اید و از نظر آن‌ها فرد خلاقی به نظر رسیده‌اید.
نمی‌توان برای خلاقیت تعریف مشخصی بیان کرد زیرا این مفهوم همانند عشق، شادی و غم معانی و تفاسیر متفاوتی دارد؛ اما با این حال بزرگان علم سعی کرده‌اند تا تعریفی از دیدگاه خودشان ارائه دهند. را‌ه‌های پرورش خلاقیت و شکوفایی مختلفی وجود دارد که به کمک آن می‌توانید آن را شناسایی کنید.

خلاقیت یعنی چی؟

خلاقیت به زبان ساده تبدیل‌ ایده، تخیل و رویا به واقعیت است.
یعنی هنگامی که شما در یک موضوع سعی دارید بین چیز‌های معمول که با یکدیگر مرتبط نیستند، ارتباط برقرار کنید و حتی توان مشاهده و یا درک الگو‌های پنهان در انواع موضوعات را دارید، و با توجه به آن، ‌ایده پردازی می‌کنید؛ شما خلاقیت را در خود یافته‌اید.
خلاقیت منبع اصلی زندگی انسان است و بسیاری از موارد مهم، جالب و انسانی را جز نتایج خلاقیت به شمار می‌آورد. فردی که در حال انجام یک کار خلاقانه است و تمام ذهن خود را مشغول آن موضوع می‌کند، دیگر به شرایط جسمی خود اهمیت نخواهد داد.

شیوه‌های پرورش خلاقیت

به دنبال راه حل‌های مختلف باشید.

گاهی اوقات در برخورد با مسائل ما به دنبال تقلید از. راهکار‌های قبلی یا راهکار‌های دیگران در مواجهه با مسائل هستیم. و به اصطلاح در این موارد ما سعی می‌کنیم. در پاسخ به مشکلات پیش روی خود راه حل‌های قبلی و راه حل‌های اتخاذ شده توسط دیگران را کپی-پیست (copy-paste) کنیم. این کار ضعف‌های زیادی دارد چرا که اولاً ممکن است. مسأله ما مسأله سابق نباشد و از این رو پاسخ سابق نیز در مورد آن کارا نباشد. از طرف دیگر این پاسخ داده شده به نوبه خود ممکن است پاسخ درست یا کاملی نبوده باشد. باید توجه کنیم که مسأله ما، پاسخ ما را طلب می‌کند و مسأله دیگران پاسخ آن‌ها را.

ترس را کنار بگذارید.

ترس دشمن خلاقیت است و قطعاً انسان‌های ترسو انسان‌های خلاقی نخواهند بود. خلاقیت شما را با خود به دنیا‌های ناشناخته و بکر می‌برد. دنیا‌هایی که به ظاهر در ابتدا ناشناخته به نظر می‌رسند. اما انسان‌های خلاق با پرورش خلاقیت خود به آن دست می‌یابند. چیزی که باعث می‌شود انسان‌های زیادی از دایره انسان‌های خلاق خارج شوند. ترس آن‌ها از نوآوری و سرکشی به سرزمین‌های جدید است.
درست است که در ابتدا این سرکشی با ریسک بالا همراه است. و همین ریسک بالا باعث ترس شما می‌شود ولی نتیجه کار یقیناً دلچسب خواهد بود. ممکن است از اشتباه کردن بترسید. و با چسبیدن به همان راهکار‌های کلیشه‌ای قبلی حاشیه امنی برای خود ایجاد کنید. اما مطمئن باشید این حاشیه امن زیاد طول نخواهد کشید. و این حاشیه به ظاهر امن شما را از آینده و امکانات آن غافل می‌سازد.

خود را تغییر دهید.

تغییر نگرش خود یکی از مهم‌ترین عوامل به وجود آورنده خلاقیت است. این تغییر نگرش باید در زیست و زندگی ما ریشه داشته باشد. یعنی باید نگرش ما نسبت به زندگی و محیط و… دگرگون شود. اگر برای انجام کار‌هایتان در یک جا می‌نشینید ذهنتان نیز به آن مکان و افرادی که در آنجا هستند عادت می‌کند. بنابراین سعی کنید در زمان‌های مختلف و در مکان‌های مختلف قرار بگیرید. و از محیط و افراد پیرامون خود الهام بگیرید. ممکن است مکان‌های جدید و افراد جدید به شما‌ایده‌های نابی را القا کنند. که پیش از این به آن‌ها بی‌توجه بوده‌اید.
تغییر نگاه یا نگرش موجب شکوفا شدن استعداد‌ها و توانمندی‌های شما می‌شود. شما با دیدن رفتار و منش دیگران و چگونگی انجام کار‌ها و حل مسائل توسط آن‌ها با راهکار‌های جدیدی که ممکن است. تا به حال به ذهن شما خطور نکرده باشد پی می‌برید.

ارتباط با کودک درون.

گاهی اوقات ما به شکل بی‌موردی درگیر حساسیت‌های بزرگسالانه می‌شویم. و همین امر موجب می‌شود نتوانیم بهتر و خلاقانه‌تر بیندیشیم. در اینجا نیاز است سهم بیشتری از فکر خود را در اختیار کودک. درونمان که توسط شخصیت بزرگسال ما سرکوب می‌شود قرار دهیم.
گاهی ممکن است‌ایده‌های کودک درونمان مسخره و سطحی به نظر برسند اما نباید فراموش کرد که‌ایده‌های کودک درون ما همیشه بکر و ناب هستند. و می‌توانند با استفاده از تجربه‌های شخصیت رشد یافته ما اصلاح و تعدیل شوند. این‌ ایده‌ها با کمک این دو جنبه از شخصیت ما می‌توانند بهترین راه حل‌های خلاقانه را برای ما به ارمغان آوردند. و ما می‌توانیم همیشه به آن‌ها به عنوان منبع پر قدرت تفکر خلاقانه اتکا کنیم.

سعی نکنید همیشه کامل باشید.

ما همگی دوست داریم انسان‌های کاملی باشیم و بهترین‌ها را داشته باشیم. اما توجه افراطی به این موضوع موجب می‌شود نتوانیم خلاقانه عمل کنیم. باید به یاد داشته باشیم که کامل بودن‌ایده‌آل است. اما این ضعف را دارد که گویی کنار دیواری‌ایستاده‌ایم که خیلی خیلی بلندتر از قد و قامت ماست. در نتیجه ما نمی‌توانیم آن طرف دیوار را ببینیم و در دنیای خود محبوس خواهیم ماند. دنیای درونی که بدون دنیای بیرونی سرد و تاریک است. و برای جلا یافتن این دنیا نیاز به ارتباط با دنیای بیرونی داریم.

در مورد تفکر خلاقانه نیز نباید به دنبال آرزو‌های دور و دراز باشیم بلکه باید برای رسیدن به اهداف در دسترس خودمان به دنبال راهکار‌های خلاقانه و بدیع باشیم. راهکار‌های خلاقانه ما چیزی خارج از ذهن ما نیستند که دست دراز کنیم. و آن‌ها را برداریم. بلکه این راهکار‌ها در موقعیت‌های مسأله آفرین در ذهن ما‌زاده می‌شوند و نیاز است. بر حسب توانمندی‌های درونی ما مورد انتظار قرار گیرند.

تصویر هدفتان را در ذهنتان نگه دارید.

داشتن تصویر ذهنی از چیزی که می‌خواهید به آن برسید روشی قدرتمند برای حرکت رو به جلو محسوب می‌شود. حتی زمانی که خلاقیت شما در پایین‌ترین میزان خود قرار داشته باشد. تصویرسازی یکی از مهمترین شیوه‌های پرورش خلاقیت برای نگه داشتن اشتیاقتان برای موفقیت است. این تصویرسازی ذهنی مانند یک نقشه راه در دسترس عمل می‌کند که شما باید با طی کردن گام به گام شهر‌ها و روستا‌های کوچک و بزرگ به مقصد خود برسید.
بدون این تصویرسازی شما در بین مسیر‌ها و شهر‌های مختلف گم خواهید شد یا از مسیر اصلی خود دور خواهید شد. درحالی که برای خلاقانه‌اندیشیدن ثانیه‌ها نیز مهم و سرنوشت ساز هستند. باید به یاد داشت که افراد خلاق همیشه در ابتدای هر کاری تصویرسازی مناسبی از هدف خود داشته‌اند و بر مبنای آن حرکت کرده‌اند. در واقع افراد خلاق بدون نقشه اصلاً پیش نمی‌روند و نقشه آن‌ها چیزی به جز تصویر ذهنی از هدف خودشان نیست.