انگیزه درونی و بیرونی چیست؟

انگیزه به ۲ بخش تقسیم می‌شود:‌ انگیزه‌ درونی و بیرونی. هر چقدر اشراف بیشتری به این دو نوع از انگیزه داشته باشید، امکان کنترل و مدیریت رفتارهایتان بیشتر خواهد شد و بهتر می‌توانید در مسیر رسیدن به رویاهایتان به خود انگیزه بدهید.

انگیزه عامل حرکت افراد به سمت اهداف است، به عبارتی انگیزه موتور محرک یک انسان به شمار می رود که می تواند سبب تحریک و موفقیت می شود. افراد موفقی مانند استیو جابز، ایلان ماسک و بسیاری از نویسندگان و شاعران مطرح در سرتاسر دنیا؛ موجودات فرازمینی نیستند تنها خصوصیتی که سبب تمایز آنها با دیگران می شود؛ داشتن انگیزه ای قوی است که به ارادهٔ آنها توان می بخشد.

انگیزه درونی چیست؟

انگیزه درونی بر اساس رضایت درونی انسان شکل می گیرد. این نوع انگیزه زمانی اتفاق می افتد که شما تمایل به انجام کاری دارید و به دنبال این میل انرژی زیادی برای به پایان رساندن آن دارید، زیرا می دانید با پایان آن عمل رضایت شخصی در وجود شما شکل می گیرد. بنابراین محرک انجام کار یک عامل درونی است نه پاداش خارجی؛ به عبارتی پاداش انجام کار احساس رضایت درونی است.

در این نوع انگیزه عامل محرک از درون خود شما سرچشمه می گیرد و شما را به سمت آنچه می خواهید حرکت می دهد. انگیزه درونی از پاداش و یا تنبیه خارجی نشات نمی گیرد، بلکه این خود شما هستند که عملی را فقط به خاطر حس شادی و لذت بعد از آن انجام می دهید، یا از انجام آن کار پرهیز می کنید.

چگونه می توان انگیزه درونی را افزایش دهیم؟

اهمیت انگیزه درونی به سبب پایدار و معنی دار کردن اهداف بلند مدت برای زندگی است. اما این اهمیت به تنهایی نمی تواند در مسیر رسیدن به هدف کمک کننده باشد بلکه برای بهره مندی از انگیزه های درونی باید آنها پرورش دهیم. این موضوع بسیار اهمیت دارد زیرا اگر به درستی انجام نشود می تواند در رسیدن به اهداف مشکل ایجاد کند.

چالش

اولین عامل پرورش و افزایش انگیزه‌های درونی، چالش است. در راه رسیدن به اهداف باید برای خود چالش‌هایی تعریف کنید. چالش‌ها برای رسیدن به اهداف لازم هستند، اما کافی نخواهند بود. چالش‌ها باعث می‌شوند تا با پشت سر گذاشتن هر مانع در مسیر اهداف خود، عزت نفس‌تان تقویت شود.

کنجکاوی

دومین عامل مهم برای افزایش انگیزه‌های درونی، تقویت حس کنجکاوی است. وقتی چیزی در محیط اطراف، توجه شما را به خود جلب می‌کند، در واقع حس کنجکاوی در وجودتان شکل می‌گیرد یا زمانی‌که فعالیتی شما را برای یادگیری بیشتر تحریک می‌کند هم کنجکاوی شناختی‌تان تقویت می‌شود.

کنترل

سومین عامل تقویت انگیزه درونی، کنترل است. کنترل خود و محیط اطراف باعث می‌شود بدانید که در حال دنبال کردن چه اهدافی هستید.

همکاری و رقابت

در آخر هم باید به اهمیت همکاری و رقابت اشاره کرد. همکاری، رضایتی است که با کمک کردن به دیگران یا دنبال کردن هدفی مشترک از طریق حمایت و همراهی با یکدیگر به دست می‌آید. رقابت هم به‌معنای هیجان و رضایتی است که از تلاش برای رسیدن به سطحی از توانایی و مهارتی که دیگران دارند به دست می‌آید؛ در واقع، رقابتی که باعث پیشرفت همه افراد درگیر در آن می‌شود.

انگیزه بیرونی چیست؟

انگیزه بیرونی نیرویی است که سبب می شود برای رسیدن به یک پاداش و یا جلوگیری از مجازات حتی برخلاف میل باطنی خود، دست به عمل یا رفتار خاصی بزنید. در این نوع انگیزه ممکن است شما احساس رضایت و لذت نکنید.

تفاوت انگیزه درونی و بیرونی

در نگاه اول، ممکن است به نظر برسد انگیزه درونی بهتر از انگیزه بیرونی است. به هر حال، به نظر می‌رسد که اگر به کسی یا چیزی برای گرفتن انگیزه و کار کردن نیاز نداشته باشید،‌ ایده‌آل خواهد بود.

اما افسوس که ما در چنین مدینه فاضله‌ای زندگی نمی‌کنیم و انگیزه بیرونی به معنای چیز بدی نیست. انگیزه بیرونی فقط ماهیت انسان بودن است.

اگر شغلی دارید و مجبورید یک پروژه را به اتمام برسانید، احتمالاً انگیزه بیرونی دارید: دریافت تمجید از مدیر خود یا ترفیع، حتی اگر هنگام انجام پروژه از آن لذت ببرید. اگر در مدرسه هستید، انگیزه بیرونی برای یادگیری یک زبان بیرونی دارید زیرا در آن زبان نمره دریافت خواهید کرد، حتی اگر از تمرین و مطالعه آن لذت ببرید.

بنابراین، انگیزه درونی خوب است و انگیزه بیرونی نیز خوب است. نکته اصلی این است که دریابید چرا شما و تیمتان برای انجام کارها انگیزه دارید و هر دو نوع انگیزه را رواج دهید.

محققان در مورد پاداش‌های خارجی و تأثیر آنها بر انگیزه‌های ذاتی به سه نتیجه گیری اساسی رسیده‌اند:

وقتی پاداش‌های خارجی فقط برای انجام کاری خاص یا انجام حداقل کارها داده شود، انگیزه ذاتی کاهش می‌یابد.

اگر والدین هر بار که فرزندانشان کاری ساده را انجام می‌دهند، تعریف و تمجیدهای فاخر کمتری را نثار کودک خود کنند، انگیزه ذاتی کودک برای انجام آن کار در آینده کاهش می‌یابدتحسین می‌تواند انگیزه درونی را افزایش دهد.

دانشمندان دریافته اند که تعریف و تمجید از افراد وقتی که کاری را بهتر از دیگران انجام می‌دهند باز خورد مثبتی دارد و می‌تواند انگیزه ذاتی را بهبود بخشد. همچنین تحسین کردن نیز می‌تواند انگیزه ذاتی را افزایش دهد.

پاداش‌های خارجی غیرمنتظره انگیزه ذاتی را کاهش نمی‌دهد.

اگر به دلیل اینکه از یادگیری موضوعی لذت می‌برید، در امتحان نمره خوبی کسب کنید و معلم تصمیم می‌گیرد با کارت هدیه پیتزای مکان مورد علاقه‌تان شما را پاداش دهد، انگیزه اصلی شما برای یادگیری موضوع تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.

اما پاداش دادن در این شرایط باید با احتیاط انجام شود، چرا که افراد گاهی انتظار پاداش خواهند داشت.

انگیزه‌های بیرونی و ذاتی چگونه بر یادگیری تأثیر می‌گذارند؟

هر دو انگیزه‌های بیرونی و ذاتی در یادگیری نقش بسزایی دارند.

کارشناسان استدلال می‌کنند که تأکید آموزش و پرورش بر پاداش‌های خارجی (مانند نمرات، کارنامه‌ها و ستاره‌های طلایی) انگیزه‌های ذاتی دانش آموزان را تضعیف می‌کنند.

برخی دیگر اظهار نظر کرده‌اند که انگیزه‌های بیرونی به دانش آموزان کمک می‌کند تا در کلاس‌ها مهارت بیشتری داشته باشند، که به نوبه خود انگیزه ذاتی آنها را افزایش می‌دهد.

دیوید جی مایرز (David G. Meyers) در کتاب روانشناسی، چاپ هشتم در ماژول‌ها می‌گوید:

“علاقه یک شخص معمولاً وقتی زنده می ماند که پاداش نه برای رشوه دادن و نه برای کنترل بلکه برای نشان دادن یک کار خوب انجام شده، مانند جایزه “بهترین بازیکن”، استفاده می‌شود.

اگر پاداشی بعد از انجام کار خوب، توانایی شما را افزایش دهد، لذت شما از این کار افزایش می‌یابد.