تروما نتیجه اتفاق ناراحت کننده و استرس آوری است که احساس امنیت را در افراد از بین می برد. تروما نی تواند باعث ایجاد احساس خطر، درماندگی و اضطراب کند. در ترومای روحی شرایط فیزیکی آسیب زا‌بودن یک رویداد را تعیین نمی کند، بلکه تجربه احساسی و ذهنی فرد از آن رویداد اهمیت دارد. هرچه احساس ترس و درماندگی بیشتری وجود باشد، آسیب روحی بیشتر می شود.
اصطلاح تروما درواقع از یک واژه یونانی به معنی زخم نشات گرفت استه و آن را می توان به عنوان آسیب روانی درک کرد. اگر مکانیسم های محافظتی روانی در اثر یک تجربه آسیب‌زا اتفاق بیوفتد، تروما می تواند رخ دهد. رویداد هایی مانند تصادفات جدی، بیماری ها و بلایای طبیعی، تجاوز ها، خشونت روانی و جسمی، خشونت های جنسی و همچنین تجربیات تلخ از دست‌دادن عموماً آسیب‌زا هستند.
تروما ممکن است تاثیرات طولانی مدتی بر سلامت روانی فرد بگذارد. اگر با گذشت زمان از شدت علائم کاسته نشود و ادامه داشته باشد به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) تبدیل می شود.
در ایران اگرچه بيماري هاي قلبي- عروقي، اولين عامل مرگ و مير هستند، اما بيشترين عمر از دست رفته در كشور ما در اثر تروما است، چون بيماري هاي قلبي – عروقي بيشتر در افراد مسن روي مي دهند، ولي تروما معمولا در افراد جوان اتفاق مي افتد.
كارشناسان 50 درصد عوارض ترومايي را مربوط به حوادث ترافيكي مي دانند. به‌خصوص در ايران يعني در كشوري كه به گفته كارشناسان در هر 20 دقيقه يك نفر در اثر تصادفات يا جان خود را از دست مي دهد يا دچار صدمات جدي و معلوليت هاي دائم مي شود.
تروما فیزیکی چیست؟
واژه تروما گاهی اوقات برای ضربه های جسمی هم کاربرد دارد. تروما جسمی ممکن است منجر به زخم، شکستگی استخوان یا آسیب اندام داخلی شود. اغلب افرادی که ضربه جسمی را تجربه می کنند، ممکن است به دلیل شوک ناشی از آسیب غیرمنتظره هم دچار مشکلات ترومای روحی شوند.
آسیب های روحی ناشی از نیرو های مختلف خارج از بدن ایجاد می شوند، که می‌توانند به صورت خفیف یا شدید باشند. ضربه ناگهانی شامل سقوط و تصادفات جاده‌ای می شود.
دلایل بروز تروما روحی چیست؟
حادثه:
حوادث ناگهانی مانند تصادف، جراحت یا حمله خشونت آمیز، به ویژه اگر در کودکی به صورت غیر منتظره اتفاق افتاده باشد.
اضطراب و استرس:
استرس مداوم و بی وقفه، مانند زندگی در محله ای جنایتکار، مقابله با بیماری تهدید کننده زندگی یا تجربه حوادث ناگوار که به طور مکرر رخ می دهد، مانند قلدری، خشونت خانگی یا بی توجهی در دوران کودکی.
دلایل نادیده شده:
دلایلی که معمولاً نادیده گرفته می شوند، مانند جراحی، به ویژه در ۳ سال اول زندگی، مرگ ناگهانی یکی از نزدیکان، قطع رابطه مهم یا تجربه تحقیرآمیز یا ناامیدکننده، به ویژه اگر فردی عمداً ظالم باشد.
علائم تروما روحی چیست؟
شوک، انکار یا ناباوری
گیجی، مشکل در تمرکز
عصبانیت، تحریک پذیری، نوسانات خلقی
اضطراب و ترس
احساس گناه، احساس شرم، سرزنش خود
کناره‌گیری از دیگران
احساس ناراحتی یا ناامیدی
احساس قطع ارتباط یا بی حسی
علائم جسمی تروما چیست؟
بی خوابی یا کابوس
خستگی
به راحتی شوکه شدن
مشکل در تمرکز
ضربان قلب شدید
سرگیجه و تحریک
دردها
تنش عضلانی
تعریق
احساس پرش
اختلال گوارشی
آیا تروما ایجاد کننده مشکلات روانی است؟
تروما گاهی اوقات می تواند مستقیماً باعث ایجاد مشکلات روانی شود یا شما را در برابر ایجاد آنها آسیب پذیرتر کند. این یکی از علل بالقوه همه مشکلات بهداشت روانی است. به سختی می توان تشخیص داد که کدام مشکل در اثر تروما ایجاد شده است.
انواع تروما
تروما مزمن
این ناشی از قرار گرفتن مکرر و طولانی مدت در برابر رویداد های بسیار استرس زا است. به عنوان مثال می توان موارد کودک آزاری، قلدری یا خشونت خانگی را نام برد.
تروما پیچیده
این تروما ناشی از قرار گرفتن در معرض چندین رویداد آسیب زا اس..
ضربه حاد
این نوع تروما ناشی از یک رویداد تنش زا یا خطرناک است.
تروما جانبی
شکل دیگری از ضربه است. در این نوع ضربه روحی، فرد علائم تروما را از طریق تماس نزدیک با فردی که یک رویداد آسیب زا را تجربه کرده است، نشان می دهد.
چه حوادثی در کودکی می تواند ایجاد کننده تروما در بزرگسالی شود؟
محیط ناپایدار یا ناامن
جدایی از والدین
بیماری جدی
روش‌های مداخله‌ای پزشکی
سوء استفاده جنسی، جسمی یا کلامی
خشونت خانگی
بی‌توجهی
تجربه تروما در دوران کودکی می تواند منجر به یک اثر شدید و طولانی مدت شود. هنگامی که آسیب های دوران کودکی برطرف نمی شود، احساس ترس و درماندگی به بزرگسالی منتقل می شود و زمینه را برای آسیب های بیشتر فراهم می‌کند. با این حال، حتی اگر صدمه شما سال ها پیش اتفاق افتاده باشد، گام هایی وجود دارد که می توانید برای غلبه بر درد، یادگیری اعتماد و ارتباط مجدد با دیگران و بازگرداندن حس تعادل احساسی خود را انجام دهید.
درمان تروما
به منظور بهبودی از آسیب های روانی و عاطفی، باید احساسات و خاطرات ناخوشایندی را که مدت ها از آنها اجتناب کرده اید برطرف کنید، انرژی خفه شده را تخلیه کنید، تنظیم احساسات قوی را یاد بگیرید و توانایی خود را بازسازی کنید. برای اعتماد به دیگران، متخصص تروما ممکن است از انواع روش های درمانی مختلف در درمان شما استفاده کند.
تجربه سوماتیک
تجربه جسمانی بر احساسات جسمانی تمرکز دارد تا افکار و خاطرات مربوط به حادثه آسیب زا. در تجربه سوماتیک با تمرکز روی آن‌چه در بدن شما اتفاق می افتد، می توانید از طریق لرزش، گریه انرژی ناشی از تروما را آزاد کنید.
درمان شناختی – رفتاری
درمان شناختی-رفتاری به شما کمک می کند تا افکار و احساسات خود را در مورد یک ضربه پردازش و ارزیابی کنید.
EMDR روش حساسیت زدایی و پردازش دوباره حرکات چشم
این روش شامل عناصری از درمان شناختی رفتاری با حرکات چشم یا سایر اشکال تحریک موزون است که می تواند خاطرات آسیب زا را فریز کند.
تفاوت تروما با استرس
استرس هر فشاری است که زندگی برای ما به ارمغان می آورد و می‌تواند تعادل ما را بر هم بزند. تجربیات آسیب‌زا همیشه استرس زا هستند، اما عوامل استرس زا همیشه آسیب زا نیستند. به همین ترتیب، استرس همیشه مضر نیست در حالی که آسیب روحی تقریبا همیشه مضر است.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران