تعرض جنسی چیست؟

بسیاری از ما بار‌ها درباره تعرض جنسی در فیلم‌ها، خبر‌ها و رسانه‌ها شنیده‌ایم و می‌دانیم که مقوله‌ای بسیار مهم است و تحقیقات و بررسی‌های زیادی درباره آن انجام شده است. بااین‌حال، مقوله مهم دیگری هم هست که کمتر به آن پرداخته شده است، یعنی تعرض جنسی. تعرض جنسی اگر بدتر از تجاوز جنسی نباشد، کمتر از آن هم نیست.
تعرض جنسی عبارت از هر نوع عمل جنسی یا تظاهر جنسی است که باعث ایجاد ناراحتی، تهدید یا ترس در شخص شود. رفتاری است که بدون رضایت یا میل شخص انجام شود.
تعرض جنسی خیانت به اعتماد و انکار حق هر شخص مبنی بر اختیار اینکه چه کاری با بدن وی صورت گیرد، می‌باشد. این کار، سوءاستفاده از مقام و قدرت است.
تعرض جنسی می‌تواند علیه اشخاص بالغ و خردسن، زنان و مردان، و همچنان اشخاص دارای سوابق مختلف صورت گیرد.
تعرض جنسی ممکن است بنام‌های سوء استفاده جنسی یا خشونت جنسی نیز یاد شود. این اصطلاحات به منظور شرح دادن تعرض جنسی، مانند تجاوز جنسی و سوءاستفاده جنسی، در مکالمات روزمره به معنی عام آن استفاد می‌شوند ولی در شرح جرم‌های جنائی جنسی معنی خاص آن بکار برده می‌شود.
اگرچه me too جنبشی نوپا در ایران است و طرفداران این جریان در صدد احقاق حقوق خود هستند، اما مسأله تعرض و تجاوز به زنان امری دیرین در سراسر جهان است و در همه دوره‌های تاریخی می‌توان این رفتار غیر اخلاقی را پیگیری کرد.

آیا تعرض جنسی همان تجاوز جنسی است؟

تعرض جنسی مشابه تجاوز جنسی است، ولی تفاوت‌هایی با آن دارد. تجاوز جنسی (Rape) یعنی وقتی فرد متجاوز با توسل به زور از نظر فیزیکی با فردی دیگر آمیزش جنسی (شامل دخول) می‌کند. تجاوز جنسی هم برای مردان و هم برای زنان اتفاق می‌افتد، خواه دگرجنس‌گرا باشند یا هم‌جنس‌گرا.
تعرض جنسی (Sexual Assault) گسترده‌تر است و طیف وسیعی از اقدامات جنسی را در بر می‌گیرد که فرد یا گروهی از افراد روی شخصی انجام می‌دهند بدون اینکه او به این کار رضایت داده باشد.

اشکال مختلف تعرض جنسی

آزار جنسی
لمس کردن یا بوسیدن ناخواسته
اعمال جنسی تهدیدآمیز یا جبری یا حرکات جنسی‌آمیز بشمول انجام اعمال خشونت بار یا دردآور.
نشان دادن اندام‌های جنسی مانند، برهنگی و نشان دادن سینه ها
تعقیب کردن ستوه‌آمیز.
تماشا شدن توسط شخصی بدون اجازه شما در زمان عریان بودن یا انجام دادن عمل مقاربت جنسی.
بند کردن عکس‌های سکسی در اینترنت بدون اجازه شخص.
تهدید یا وادار شدن توسط شخصی به تماشا یا بازی در فلم‌های سکسی برخلاف میل وی.
مخلوط کردن نوشابه‌ها با مواد مخدر، یا استفاده از دوا‌های نشئه‌آور و الکل به منظور کاهش دادن یا اختلال حواس شخص مبنی بر سکس یا انجام اعمال سکسی.
انجام دادن عمل مقاربت جنسی با شخصی که در خواب است، یا شدیداً تحت تأثیر الکل و یا مواد مخدر قرار دارد.
مزاح‌های زشت یا شهوانی، قصه‌ها یا نشان دادن عکس‌های سکسی منحیث یک روند حرکات اجباری، تهدیدآمیز یا سواستفاده جویانه.
تجاوز (دخول به هر مجرائی توسط هر وسیله‌ای).
گپ دادن، یک طفل یا شخص آسیب‌پذیر به منظور انجام هرگونه عمل جنسی با وی.
انجام دادن هرگونه عمل جنسی با یک طفل.

در مقابل تعرض جنسی چه کنیم؟

ایجاد امنیت

اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که برای خودتان امنیت فراهم کنید. مثلاً با نزدیک‌ترین دوست یا یکی از اعضای خانواده تماس بگیرید تا بیاید و با شما بماند. رفتن زیر چند لایه پتو هم می‌تواند مفید باشد، زیرا به بدنتان کمک می‌کند احساس امنیت کند.
مهم‌ترین کاری که بلافاصله بعد از تجربه تعرض جنسی باید انجام دهید، این است که امنیت خود را فراهم کنید. معمولاً افراد متوجه نیستند که هنگام تعرض فیزیکی/جنسی، مغز در حالت واکنش عکس‌العمل شدید (hyper reaction) قرار می‌گیرد. بنابراین بخش لیمبیک مغز که هیجانات را بررسی می‌کند و مسئول مکانیسم مبارزه یا فرار است، بر بخش منطقی مغز غلبه می‌کند و اجازه نمی‌دهد فرد قادر به تصمیم‌گیری درست باشد.

برای پشتیبانی از کسی کمک بگیرید

بعد از اینکه برای خودتان احساس امنیت ایجاد کردید، باید دنبال حمایت دیگران باشید. کلاین توضیح می‌دهد که بعد از شوک اولیه‌ای که ترومای ناشی از تعرض به شما وارد می‌کند، معمولاً یک دوره افسردگی یا اضطراب و استرس هم سراغتان خواهد آمد.
یکی از مشکلات روان‌شناختی رایج بعد از تعرض جنسی، گسستگی (dissociation) است. گسستگی نوعی احساس قطع ارتباط با تجربیات حسی، هویت یا سوابق شخصی است. در این حالت، فرد از به‌یادآوردن تجربیات گذشته به‌طور جزئی یا کامل ناتوان است. بنابراین بهتر است حتماً به فردی که قابل‌اعتماد باشد مراجعه کنید و از او کمک بخواهید: فردی که سعی نمی‌کند جزئیات حمله را جویا شود، بلکه با دقت گوش می‌دهد و حمایت عاطفی به شما ارائه می‌کند.

معاینه پزشکی شوید

بسیاری از افرادی که قربانی تعرض جنسی می‌شوند ابتدا درباره مراجعه به پزشک تردید دارند. اگر این اتفاق برایتان افتاده است، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا شما را معاینه کند. بسته به نوع کار‌هایی که فرد متعرض مرتکب شده است، پزشک به‌منظور رسیدگی به نیاز‌های عاطفی، جسمی و روانی شما راهکار‌هایی ارائه می‌دهد.

علیه تعرض جنسی اقدام قانونی کنید

پس از وقوع تعرض جنسی حتماً باید علیه فرد تعرض‌کننده اقدام قانونی کنید. این فرایند کمی پیچیده است، زیرا بسیاری از قربانیان تعرض جنسی به‌دلیل لطمه‌های عاطفی واردشده تا حدی گیج می‌شوند و ممکن است تمایلی به گزارش فوری تعرض نداشته باشند، بیشتر هم به این دلیل که در اکثر تعرضات جنسی معمولاً پای شخصی وسط است که قربانی او را می‌شناسد. بر اساس گزارش‌ها، از هر ۱۰ تعرض جنسی در سراسر جهان، در ۸ مورد آن‌ها قربانی و متعرض یکدیگر را می‌شناسند. همچنین تقریباً ۶ مورد از هر ۱۰ تجاوز جنسی در خانه خود قربانی، خانه دوست یا بستگانش یا در مدرسه و دانشگاه اتفاق می‌افتند. البته بعضی تعرض‌ها هم در خیابان، در کوچه‌های خلوت یا حتی در اماکن عمومی انجام می‌شوند که ممکن است شامل لمس‌کردن یا آزار کلامی باشند. متاسفانه پیگیری قانونی این موارد دشوارتر است.

حتماً رویداد را بررسی کنید

اکثر افرادی که قربانی تعرض جنسی می‌شوند، میل شدیدی دارند که از بررسی کل حادثه اجتناب کنند. این در حالی است که بررسی این رویداد به افراد کمک می‌کند مکانیسم‌های دفاعی سالم برای مقابله با احساسات و اثرات روانی ناشی از تعرض را شناسایی کنند.
نوشتن درباره حادثه، صحبت درباره آن با شخص معتمد یا دریافت مشاوره حرفه‌ای برخی از مکانیسم‌های دفاعی سالم برای مواجهه با رخداد تعرض جنسی هستند. البته این‌طور نیست که لزوماً همه افراد بعد از چنین تجربه سختی به مشاوره حرفه‌ای نیاز پیدا کنند. بااین‌حال اکثر افراد دچار مشکلات عاطفی و روانی می‌شوند و واکنش‌هایی نشان می‌دهند