اضطراب اجتماعی پس از اختلال افسردگی، یکی از شایع ترین و رایج ترین اختلالات در حوزه روانشناختی و روانپزشکی است. این اختلال نوعی از اضطراب و ترس شدید و نامتعارف را در وجود فرد ایجاد می کند. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی به صورت شدید و مداوم از این که مورد توجه و قضاوت دیگران قرار بگیرند به شدت وحشت دارند.
این افراد می ترسند تا به خاطر رفتار خود توسط دیگران مورد تحقیر قرار گیرند. این اختلال باعث عدم سازگاری اجتماعی و افت شدید عملکرد فرد می شود. زمانی که فرد از تعامل و ارتباط با دیگران دچار ترس و اضطراب شدید شود، توانایی شرکت در اجتماع و داشتن شغل را از دست می هد و در همین مسیر روند زندگی فرد را از حالت طبیعی خارج می کند. اختلال اضطراب اجتماعی در زمره اختلالات کاملا ناتوان کننده قرار دارد. به همین جهت درمان اضطراب اجتماعی ضرورت زیادی برای داشتن یک زندگی طبیعی برای فرد دارد.
ویژگی های تشخیصی اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
ترس شدید و دائم از حداقل یک موقعیت جمعی که در آن، فرد در مقابل افراد ناشناس قرار می گیرد و دیگران وی را مورد توجه و ارزیابی قرار می دهند. در این شرایط چنانچه فرد دچار ترس از تحقیر شدن و احساس شرمندگی شود احتمال وجود اختلال اضطراب اجتماعی بسیار بالا است.
مواجهه شدن با جمع و حضور در اجتماعات به شدت هراس آور باشد.
چنانچه فرد با موقعیتی که از آن می ترسد مواجه شود، دچار اضطراب و حملات پانیک می شود.
فرد نسبت به غیر منطقی بودن ترس خود آگاه است و اختلال، فعالیت های روزمره فرد را مختل می کند و باعث پریشانی او می شود.
افسردگی به طور شایعی در افرادی که دچار اختلال اضطراب اجتماعی هستند دیده می شود.
نشانه های روانی، جسمی و رفتاری
نشانه های روانی
ترس از قضاوت شدن
احساس فرد نسبت به خود، کسل کننده بودن و خسته کننده بودن است.
نگرانی شدید نسبت به ظاهر و پوشش خود.
ترس از مسخره شدن.
نشانه های جسمی
افزایش ضربان قلب
لرزش بدن
تعرّق زیاد
مشکل در صحبت کردن
بغض کردن از شدت ناراحتی
نشانه های رفتاری
ترک کردن زود هنگام جمع و موقعیت جمعی
فرار از شرکت در اجتماعات و جلسات گروهی
مصرف مواد مخدر و الکل
اجتناب از برقراری تماس چشمی
جمع کردن و پنهان کردن خود در جمع
تفاوت میان اضطراب اجتماعی فراگیر و اضطراب اجتماعی خاص
اضطراب اجتماعی می تواند به صورت فراگیر یا خاص باشد. این بستگی دارد که آیا اضطراب در هر موقعیت اجتماعی روی می دهد یا اینکه با موقعیت خاصی ارتباط دارد. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی فراگیر نه تنها از موقعیت هایی که باید کاری انجام دهند یا مورد مشاهده قرار گیرند، بلکه از کلیه روابط و تعامل ها با دیگران دچار ترس می شوند.
افراد مبتلا به نوع خاصی از اضطراب اجتماعی فقط در موقعیت های به خصوصی، مانند سخنرانی دچار ترس می شوند. در اضطراب اجتماعی فراگیر، نوعی نگرانی شدید، مزمن و پایداری دیده می شود که فرد از قضاوت دیگران در مورد ظاهر و رفتارش، خجالت کشیدن و تحقیر شدن در حضور دیگران رنج می برد و توانایی تحمل آن را ندارد.
اهمیت و ضرورت درمان اضطراب اجتماعی
فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی در تعاملات و معاشرت های خود با دیگران، دچار مشکلات و معضلاتی می شود که زندگی وی را دچار نا بسامانی می کند، از همین جهت درمان اضطراب اجتماعی برای برگرداندن و افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس فرد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
این افراد به دلیل اضطراب ناشی از مورد قضاوت قرار گرفتن و مورد تمسخر واقع شدن از دیگران دوری می کنند و پس از مدتی دچار انزوا شده و بستر فکری مناسبی برای ایجاد مشکلاتی همچون، اختلال افسردگی و اختلال وسواس فکری، پیدا می کنند.
قبل از درمان چه باید کرد؟
به طور کلی، قبل از شروع درمان، لازم است که فرد از ریشه و دلیل اصلی ایجاد ترس، فوبیا و مشکلات اختلال اضطراب اجتماعی به فهم و آگاهی مناسب رسیده باشد. آگاهی فرد از علل ایجاد فوبیای اجتماعی، می تواند در روند درمان آن بسیار تاثیر گذار باشد و فرد سریع تر به درمان دست پیدا خواهد کرد.
محیط تربیتی و عوامل ژنتیکی بسیار مهم به شمار می روند. بر این اساس، نقش محیطی که فرد در آن رشد نموده را در بروز فوبیای اجتماعی، نمی توان نادیده گرفت. به همین جهت، برای درمان، می توان این مؤلفه ها را نیز در نظر گرفت. والدین فرد دارای این اختلال، از لحاظ اجتماعی غالباً با ترس و هراسی ناشی از مورد ارزیابی واقع شدن به وسیله دیگران مواجه می باشند.
ناگفته نماند که مؤلفه هایی مانند مورد تمسخر قرار گرفتن فرد در دوران کودکی، دعوای والدین، تنها گذاشتن کودک در خانه، شرایط مالی نامناسب و تجربه بد رفتاری در سنین کودکی، در بروز فوبیای اجتماعی، بسیار تاثیر گذار و مؤثر می باشند. در ادامه باید عنوان نمود که از دیگر عناصر تاثیر گذار قبل از درمان، تعهد و پایبندی به جلسات درمانی با وجود قرار گیری در شرایط سخت و دشوار می باشد.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی
امروزه با کمک تحقیقات روانشناسی روش ها و راهکار های درمانی مناسبی در دسترس است تا افرادی که دچار اختلال اضطراب اجتماعی هستند بتوانند به درمان دست پیدا کنند.
یکی از شایع ترین روش های درمان استفاده از تکنیک های شناختی رفتاری است. درمان فوبیای اجتماعی به وسیله روش شناختی رفتاری، در زندگی فرد تغییرات ماندگار و دائمی را به وجود می آورد و کمک می کند تا فرد برای همیشه از این اضطراب رهایی پیدا کند.
محور اصلی در این روش درمانی، از بین بردن باورها، عقاید و رفتار های نادرست فرد در هنگام مواجه با این اختلال می باشد. در روش شناختی رفتاری و به منظور درمان، درمانگر از فرد می خواهد که با تصور کردن ترس های خود و با وجود تکنیک هایی که فرا گرفته است، درصدد رویارویی با ترس ها و ایجاد پاسخ هایی مناسب و سازنده برآید. انجام این فرآیند با فراگیری، مدیریت و کنترل اضطراب امکان پذیر می شود.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران