نشانه های شخصیت حساس و بسیار حساس بودن، آن گونه که در پژوهشی که در سال ١٩٩٧ انجام دادم در ٢٠ درصد از جمعیت شایع است. در نتیجه شکی نیست که برخی از اقوام و دوستان اطراف شما نشانه های شخصیت حساس را دارند. زمانی که فردی دچار زودرنجی و حساس بودن می‌شود، چیز‌های کوچکی که معمولاً او را اذیت نمی‌کنند، می‌توانند در او احساس آزردگی یا تحریک ایجاد کنند. تنش حاصله می‌تواند فرد را نسبت به موقعیت‌های استرس‌زا حساس‌تر کند. زودرنجی و حساس بودن یک احساس رایج است.
عوامل زیادی از جمله استرس زندگی، کم خوابی، کاهش سطح قند خون و تغییرات هورمونی می‌توانند باعث این احساس می‌شوند.
زودرنجی شدید یا احساس تحریک‌پذیری طولانی مدت، گاهی اوقات می‌تواند نشان دهنده یک بیماری جسمی زمینه‌ای مانند عفونت یا دیابت یا بیماری‌های روانی مانند اضطراب یا افسردگی باشد.
سیستم عصبی فرد حساس نسبت به محرک‌های اجتماعی، عاطفی، فیزیکی و همینطور نسبت به رویداد‌ها و اتفاقات در محیط واکنش شدیدتری نشان می‌دهد. فرد حساس، احساسات مثبت و منفی را به طور عمیق‌تری تجربه می‌کند. فرد حساس، نسبت به افراد دیگر در مقابل شوخی و نقد حساسیت بیشتری دارد. خیلی زود ناراحت می‌شود، زودگریه می‌کند و به طور کلی می‌توان گفت آستانه‌ی تحمل پایین‌تری دارد.
علائم فیزیکی افراد حساس
گیجی یا مشکل در تمرکز
تعریق بیش از حد
ضربان قلب سریع
تنفس سریع یا سطحی
علائم بیرونی فرد حساس
نور و صدای زیاد برای‌شان آزاردهنده است.
نسبت به کافئین و دارو‌ها حساسیت دارند.
در مکان‌های شلوغ احساس آشفتگی دارند.
نسبت به دیگران احساس خستگی بیشتری دارند.
تحت تأثیر خلق و انرژی دیگران قرار می‌گیرند.
به سرعت واکنش نشان می‌دهند.
با تغییرات در محیط مشکل دارند.
از تماشای فیلم‌های خشونت‌آمیز اجتناب می‌کنند.
نشانه‌های شخصیت حساس:
هرچند اغلب افراد نشانه‌های زیر را در مقطعی از زندگی خود حس می‌کنند، اما تکرار این حالت‌ها در یک فرد حساس بیش از حد است. برخی از افراد تنها به یک یا دو محرک حساس هستند، برخی دیگر تحت تأثیر فهرست بلند بالایی از موارد زیر قرار دارند. در ادامه نشانه‌های شخصیت بسیار حساس در سه موقعیت بررسی شده است
شخصیت حساس به خود:
ر‌ها نکردن افکار و عواطف منفی.
ابتلا به علائم جسمی مانند سردرد در زمان بروز وقایع بد.
عادات بد خواب و خوراک در روز‌های بد.
تجربه فشار و اضطراب.
ترس از طرد شدن حتی در رویداد‌های جزئی.
مقایسه خود با دیگران و احساس نارضایتی از خود.
احساس خشم بیش از حد از موقعیت‌هایی که به نظر ناعادلانه یا ناراحت‌کننده می‌رسند.
نشانه های شخصیت حساس به محیط اطراف:
احساس معذب بودن در اجتماعات بزرگ.
احساس معذب بودن در هنگام قرار‌گیری در معرض نور زیاد، صدای بلند، یا بو‌های قوی.
استرس و ترس در اثر صدا‌های بلند، ترافیک سریع یا دیگر سوپرایز‌های ناراحت‌کننده.
احساس بد در موقع تماشا یا خواندن اخبار منفی.
احساس بد موقع خواندن پست‌های دیگران در رسانه‌های اجتماعی.
نشانه های شخصیت حساس به دیگران:
نگرانی در مورد قضاوت و نظر دیگران
به خود گرفتن مسائل اطراف
ناراحتی بیش از حد در برخورد با انسان‌های آزاردهنده به جای فراموش کردن آن‌ها
پنهان کردن احساسات منفی و به اشتراک نگذاشتن آن با دیگران به دلیل خجالت کشیدن، نامربوط دانستن احساس خود یا تصور آسیب‌پذیری در برابر دیگران
یا صحبت کردن بیش از حد در مورد احساسات منفی خود به دلیل وجود وقایع ناگوار زیاد در زندگی شخصی
عدم پذیرش هرگونه نقد حتی نقد سازنده و معقول
تصور قضاوت شدن توسط دیگران حتی بدون وجود شواهد کافی
واکنش بیش از حد به تحریکات واقعی یا تصور شده
ناتوانی در ابراز خود در جمع
نگرانی در مورد تأیید خویشتن توسط همسر یا دلدار
ارتباط نشانه های شخصیت حساس و انواع آن با روان درمانی چیست؟
هر چند این ویژگی در ٢٠ درصد از جمعیت شایع است اما در بین مراجعین احتمالاً به حدود ۵٠ درصد می‌رسد. مراجعینی که کودکی دشوار داشته‌اند به احتمال بالاتری بسیار حساس می‌شوند. همین امر باعث می‌شود تا در مقایسه با کسانی که بسیار حساس نیستند، آمادگی بیشتری برای افسردگی، اضطراب و خجالتی بودن پیدا کنند. اما آن دسته از بسیار حساس‌هایی که دوران کودکی خوبی داشته‌اند، احتمال ابتلایشان به این مشکلات اضطراب و افسردگی و خجالتی بودن بیش از غیر حساس‌ها نیست.
در واقع شواهد فراوانی وجود دارد از اینکه کودکان بسیار حساس بیش از دیگر کودکان از مواهب کودکی خوب بهره می‌برند.
یکی از دلایل مهمی که باعث می‌شود بسیار حساس‌ها بیش از غیر حساس‌ها به دنبال روان درمانی بروند این است که ممکن است بر این باور باشند که به اختلالی دچار هستند. حتی وقتی مبتلا به اختلال نیستند، به ندرت درک می‌شوند. حتی خودشان هم خودشان را درک نمی‌کنند. در نتیجه در جستجوی درمان برمی آیند و می‌خواهند بفهمند که چرا اینقدر با بقیه متفاوت هستند.
ضمنا بسیار حساس‌ها وقتی برای درمان مراجعه می‌کنند، جلسات درمانی بیشتری را طالبند، چون به مطالب روانشناسی علاقمند‌تر هستند. نسبت به نشانگان و عواقب طولانی مدت آن هشیارترند. باید هم مدت طولانی‌تری در درمان باقی بمانند چون به مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز دارند. ، باید فهم بهتر و بیشتری از ویژگی خود بیابند. در عین کار بر روی مشکل فعلی خود، راه کنار آمدن با ویژگی خود را بیاموزد. ضمنا اگر به طور طولانی مدت به درمان بپردازند، دستاورد بهتری خواهند داشت.
درمان زودرنجی و تحریک پذیری
درمان و روش‌های مقابله‌ای زودرنجی، به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. درمانی که مؤثر و متناسب با علت زمینه‌ای آن باشد، احساس زودرنجی و سایر علائم مرتبط را در فرد از بین می‌برد.
دارو‌هایی مانند تثبیت‌کننده خلق و افسردگی می‌توانند به درمان اختلالات خلقی کمک کنند. افرادی که بنا به دلایل خلقی مانند ترس و نگرانی دچار زودرنجی می‌شوند، می‌توانند از خدمات درمانی روانشناسی بهره ببرند.
اگر زودرنجی شما ناشی از عدم تعادل هورمونی باشد، درمان شما ممکن است شامل تغییر عادات غذایی، سبک زندگی و همچنین هورمون درمانی باشد.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران